İlyas Yorulmaz 

1. Ey insanlar! Rabbinizden sakının. Kıyamet günü sarsıntısı, gerçekten büyük bir olaydır.

2. O gün, çocuğunu emziren kadının çocuğunu unuttuğunu, her hamile dişinin, yükünü düşürdüğünü görürüsünüz. O gün insanlar sarhoş olmadığı halde, sarhoş olmuş gibi görürsün. Ancak Allah’ın azabı daha şiddetlidir.

3. İnsanlardan, hiçbir bilgisi olmadığı halde, Allah’a isyan etmiş şeytani güçlerin fikirlerine uyarak, Allah hakkında tartışanlar var.

4. O şeytanı kim arkadaş, yandaş edinirse, şeytanın o kişiyi doğru yoldan saptırıp, ateşin azabına sürükleyeceği bildirilmişti (yazılmıştı).

5. Ey İnsanlar! Eğer dirilme gününden şüphe içinde iseniz, şunu unutmayın ki, sizi topraktan biz yarattık. Sonra sizi atılmış meniden, sonra ana rahmine asılmış kan pıhtısından ve belli belirsiz et parçasından meydana getirdik ki, size bunları açıklıyoruz. Ve bunların arkasından tespit edilmiş, bizim dilediğimiz bir zamana kadar rahimlerde sizi biz tutarız. Sonra sizi olgunluk çağına erişmeniz için çocuk olarak çıkartırız. Bu çağlarda sizden canlarını aldıklarımız olduğu gibi, aynı zamanda sizden ömrünün en düşkün çağına, bir şeyi bilirken, bilmez duruma (yaşlılığa) ulaşanlar olur. Sen yeryüzünü kupkuru görürsün ve biz gökten su indirdiğimizde yeryüzü canlanır, toprağı kabarır ve her türlü güzel bitkilerden çift çift ortaya çıkar.

6. İşte Allah, gerçek olan O dur. Elbetteki ölüyü dirilten ve her şeyi planlayıp uygulayan da O dur.

7. Geleceğinde hiçbir şüphe olamayan kıyamet saati, mutlaka gelecektir ve o gün geldiğinde, Allah kabirlerde olanları diriltecektir.

8. (Böyle olmasına rağmen) İnsanlardan bilgisizce, ona yol gösteren bir kimse veya elinde kendisini aydınlatacak bir kitap olamadığı halde, Allah hakkında tartışıp duranlar var.

9. Tartışan insanların ikinci amacı, insanları Allah’ın yolundan saptırmaktır. Böylesi için dünyada küçük düşürülmek var ve kıyamet gününde de ona tutuşturulmuş ateşin azabını tattırırız.

10. Bu ceza kendi ellerinle kazandığının karşılığı. Allah asla kuluna haksızlık yapan değildir.

11. İnsanlardan Allah’a son sınırda kulluk edenler var. Ona bir hayır isabet ettiğinde, ondan dolayı tatmin olur. Ona bir fitne dokunduğu zaman, yüzünü kulluktan çevirir ve dünyasını ve ahiretini kaybeder. Bu onun açıkça kaybedişidir.

12. Kendisine ne bir zarar ve nede fayda vermeyen, Allah dan başkalarını yardıma çağırsınlar. Böyle yapmak çok uzak bir sapıklıktır.

13. Bırak onları faydasından daha çok zararı olan kimseleri yardıma çağırsınlar. Yardıma çağırdıkları, ne kötü sığınacak yer ve ne kötü arkadaş.

14. Ebetteki Allah iman edip doğru işler yapanları, altlarından ırmakların aktığı cennetlere koyar. Şüphesiz ki Allah dilediğini yapandır.

15. Kim Allah’ın kendisine dünya ve ahirette yardım etmeyeceğini zannediyorsa, göğe ulaşmak için başka bir araç bulsun ve sonrada bu aracı bıraksın. Sonra baksın, hazırladığı hilesi (çabası) öfkelendiği şeyi (azabı) giderebilecek mi?

16. Böylece sana o (Kur’an) nu, apaçık ayetler halinde indirdik. Elbetteki Allah isteyeni doğru yola iletir.

17. İman edenlerin, Yahudi olanların, Sabilerin, Hıristiyanların, ateşe tapanların ve Allah’a ortak koşanların, Allah kıyamet gününde hepsinin aralarını mutlaka ayıracaktır. Elbetteki Allah (onların yaptıkları) her şeyi görüp şahit olandır.

18. Görmez misin? Göklerde ve yerde olan kimselerle güneş, ay, yıldızlar, dağlar, ağaçlar, canlılar ve insanlardan pek çoğu, Allah’ın yüceliği ve otoritesi karşısında saygıyla yere (secdeye) kapanıyorlar. İnsanların pek çoğu da (yaptıklarından dolayı) azabı hak etmişlerdir. Allah kimi alçaltmışsa, ona ikramda bulunacak hiç kimse yoktur. Allah dilediğini yapar.

19. Bu iki birbirine karşı olan gurup, Rableri hakkında karşılıklı tartışıyorlar. Çekişen iki guruptan doğruları inkâr edenler için ateşten elbiseler biçilmiş, onların başlarının üzerinden kaynar sular serpilmektedir.

20. Ateşte kaynamış sularla, karınlarındaki organları ve derileri eritilir.

21. Ve onların oturup yattıkları makamları da (ateşte kızgınlaşmış) demirdir.

22. Çektikleri acıdan dolayı, ne zaman o cehennemden çıkmayı isteseler, tekrar o azabın içine döndürülürler ve yakıcı azabı tadın denir.

23. Şüphe yok ki Allah iman edip, emredilen doğru şeyleri yapanları, altlarından ırmakların aktığı cennet bahçelerine koyar. Onlar orada, altından bilezikler ve inciler takarlar. Oradaki giysileri ise ipektendir.

24. Cennette olanlar, (dünyada iken) sözün en temizine ve övgüye layık olan Allah’ın yoluna yöneltilmişlerdi.

25. Şüphesiz ki doğruları inkâr edenlere ve insanları zorla Allah’ın yolundan ve gerek çölden gelenler veya uzaklardan deve sırtında gelenlerin eşit oldukları mekân olarak yaptığımız Mescidi Haramdan çevirenlere, acıklı bir azap tattıracağız.

26. Biz İbrahim’i, bana hiçbir şeyi ortak koşma ve tavaf edenler, (namaz için) ayakta duranlar, rükû ve secde edenler için evimi temiz tut diye, beytin bulunduğu yere yerleştirmiştik.

27. (Ey İbrahim!) İnsanların Beyti hac etmeleri gerektiğini ilan et ki, yaya olarak veya her türlü vasıta ile sana gelsinler. İnsanlarda dünyanın uzak her köşesinden (senin çağrına uyarak) gelirler.

28. (Geldiklerinde) Haccın kendileri için ne kadar faydalı olduğuna, bizatihi şahit olsunlar ve belirli günlerde, Allah’ın rızık olarak onlar için verdiği hayvanları boğazlarken, Allah’ın ismini ansınlar. Sonra o hayvanların etlerinden hem kendileri yesin, hemde zor durumda olan aç fakirleri doyursunlar.

29. Sonra haccı tamamladıktan sonraki üzerlerine düşen (temizlenmek, kurban kesmek, tıraş olmak, ihramdan çıkmak v. s. ) görevleri yapsınlar. Adaklarını yerine getirip, Beyti Atik’i tavaf etsinler.

30. Böylece kim Allah’ın koyduğu saygı duyulması gereken hususlara riayet edip, Allah’ı ulularsa, Rabbinin yanında onun için daha hayırlı olur. Ancak haram olarak kitapta okunan hayvanların dışındakiler, size helal edildi. Pis olan yiyeceklerden, putlardan ve ayrıca kötü sözlerden de uzak durun.

31. Allah’a ortak koşmadan, samimi içten gelerek yönel. Kim Allah’a ortak koşarsa, o kimse havaya kalkıp da kuşun kaptığı veya rüzgârın uzaklara sürüklediği herhangi bir şey gibidir.

32. Bundan böyle kimde Allah’ın sembollerini (namaz, oruç haç gibi emrettikleri her şeyi) saygı ile yerine getirirse, Bu onun kalbinin Allah dan sakınıp korunduğunun işaretidir.

33. Elbetteki sizin için (Rabbinizin emirlerini yerine getirmenizde) belirlenmiş bir güne (ölümün size gelmesi veya kıyamete) kadar faydalar var. Sora Beyti Atik (çevresindeki insanlar) içinde faydası var.

34. Her ümmete, onlar için rızık olarak verdiğimiz hayvanları boğazlarken Allah’ın isminin anılmasını vazgeçilmez bir ibadet olarak yaptık. Sizin ilahınız tek bir ilah dır. Artık yalnızca O na teslim olun. Alçak gönüllü olanları müjdele.

35. O alçak gönüllüler, Allah anıldığında kalpleri saygı ile titrer ve onlara bir kötülük isabet ettiğinde Allah’a olan saygılarını (sabırlarını) bozmazlar, namazlarını kılarlar ve kendilerine verilen rızıklardan ihtiyaç sahiplerine de verirler.

36. Allah’ın sembollerinden olan kurban kesmeyi, sizin için bir ibadet yaptık ve bunda sizin için onda pek çok faydalar var. Dizi dizi kurbanları keserken Allah’ın ismini anın. Bu kesme işini yaptığınızda, onların etlerinden yiyin ve istemeyen ve isteyen fakirleri de doyurun. Bu rızıkların hepsini sizin istifadenize sunduk ki, belki şükredersiniz.

37. Allah için kestiğiniz kurbanlıkların ne etleri, nede kanları Allah’a ulaşmaz. Ancak O na ulaşan, yalnızca sizin bilerek ondan sakınma bilincinizdir. Böylece bu nimetleri size tahsis ettik ki, sizi doğru yola iletmesinden dolayı Allah’ı büyükleyin diye. İyi ve güzel davrananları müjdele.

38. Allah da (güzel davranan) iman edenleri elbetteki koruyacaktır. Allah inkarcı haince davrananları sevmez.

39. Haksızlığa uğratıldıklarından dolayı, mücadele edenlere savaşma izni verilmiştir. Mücadele edenlere Allah’ın, mücadelelerinde onlara yardım etmeye gücünün yettiğini duyur.

40. "Rabbimiz Allah" dır dedikleri için yurtlarından çıkartılanlara da (Rablerinin yardımını) haber ver. Allah’ın insanların bazılarını diğerleriyle def etmesi olmasaydı, manastırlar, kiliseler, havralar ve Allah’ın isimlerinin çokça anıldığı mescitler yıkılıp giderdi. Allah’a yardım edenlere, Allah elbette yardım edecektir. Zira Allah kuvvet ve güç elinde olandır.

41. Yer yüzünde kendilerine mekân edindirdiğimiz kimseler, namazı kılarlar, zekâtı verirler, iyilikleri emrederler ve kötülüklere de engel olurlar. Bütün işlerin sonucunu belirlemek Allah’a aittir.

42. Eğer kavmin seni yalanlarlarsa, onlardan önceki Nuh, Ad ve Semud kavimleri de kendilerine gelen elçileri yalanlamışlardı.

43. İbrahim ve Lut kavmi de yalanladı.

44. Medyen halkı da yalanladı ve Musa da yalanlandı. Sonra elçilerin getirdiklerini inkâr edenlere mühlet verdim ve onları yakalayıverdim. İnkâr edenler nasıl oldu (baksınlar).

45. Haksızlık yapmalarından sonra helak ettiğimiz kasabalardan, altı üstüne gelmiş, su kuyularının suları kurumuş ve sarayları yerle bir olmuş, niceleri var.

46. Yeryüzünde dolaşmıyorlar mı? Sonra onların kalpleri var da onunla akletmiyorlar mı? Kulakları var da işitmiyorlar mı? Onun gözleri varda görmüyor mu? Hayır hayır! Ancak onların sinelerindeki kalpler körleşmiş.

47. Azabı acilen istiyorlar. Ancak Allah asla vaadinden dönmez. Rabbinin katında ki bir gün, sizin saydığınız bin yıl gibidir.

48. Halkı zulüm etmeyi alışkanlık edinmiş nice şehirlere mühlet verdim, sonra onları yakaladım. Dönüş banadır.

49. Deki "Ey İnsanlar! Ben sizin için yalnızca apaçık bir uyarıcıyım. "

50. İman edenler ve doğru işler yapanlar için (Rablerinden) bağışlanma ve temiz rızıklar var.

51. Ayetlerimizi yaşamlarının dışına atmak için çaba gösterenler de, yakıcı ateşin ashabıdırlar.

52. Senden önce gönderdiğimiz hiçbir elçi ve haberci yoktur ki, onlar bir şey arzu ettiklerinde, şeytan onların içlerine kuruntu atmasın. Allah şeytanın attığı kuruntuları yok eder, sonra da kendi ayetlerini hüküm halinde onların kalbine yerleştirir. Allah her şeyi bilen ve her şeyden haberdar olandır.

53. Allah, şeytanın ilka ettikleriyle, kalplerinde hastalık olanları ve kalplerini katılaştırdığı kimseleri fitneye düşürür. Haksızlıkta haddi aşanlar, çok uzak ayrılığa düşmüşlerdir.

54. Kendilerine ilim verilenlerin, bunun Rablerinden bir hak olduğunu bilmeleri, ona iman etmeleri ve kalpleri onunla sükunet bulması içindir. Şüphesiz ki Allah iman edenleri doğru yola iletendir.

55. Doğruları inkâr edenler, kendilerine kıyamet saati veya onlar için ümitlerin tükendiği günün azabı, ölüm gelinceye kadar, Allah’ın indirdiğinden hep şüphe içinde kalacaklardır.

56. Hesap günü bütün mülk Allah’ın elindedir. Onların arasında hükmü yalnızca O verir. Sonra iman edenler nimetlerin olduğu cennetler içindedirler.

57. Doğruları inkar edip ayetlerimizi yalanlayanlara gelince, onlar içinde alçaltıcı bir azap var.

58. Allah yolunda hicret edenleri, sonra öldürülen veya (eceliyle) ölenleri, Allah güzel bir rızıkla rızıklandıracaktır. Şüphesiz ki Allah rızık verenlerin en hayırlısıdır.

59. Allah, kendi yolunda hicret edenleri razı olacakları yerlere koyacaktır. Elbette ki Allah kullarının her şeyinden haberdar ve kullarına çok şefkatli olandır.

60. Böylece, kim kendisine verilen zararın misliyle karşılık verirse ve karşı taraftan haksızlıkla karşılaşırsa, elbette ki Allah adil davranana yardım edecektir. Muhakkak ki Allah affeden ve bağışlayandır.

61. Böylece Allah geceyi gündüze, gündüzü de geceye sokar. Allah her şeyi işiten ve görendir.

62. İşte Allah gerçekten böyledir ve ondan başka dua edip kulluk ettikleri ise batıldır. Allah şüphesiz ki her şeyden yüce ve her şeyden büyük olandır.

63. Bakmıyor musun? Allah gökten su indirdiğinde yeryüzü yemyeşil oluyor. Elbetteki Allah her şeyi en ince şekilde planlayan ve planladığı her şeyden de haberdar olandır.

64. Göklerde ve yerde olanların tamamı O na aittir. Şüphesiz ki Allah hiçbir şeye ve kimseye ihtiyacı olamayan ve yüceltilip övülmeye layık olandır.

65. Görmüyor musun? Allah yeryüzünde olanları ve O nun emri ile denizlerde akıp giden gemileri sizin istifadenize verdi. Gökyüzünde olanları O tutuyor. Ancak onların yeryüzüne düşmeleri O nun izniyledir. Elbette ki Allah insanlara çok şefkatli ve merhametlidir.

66. Size hayat veren yalnızca O dur. Sonra sizi öldürecek, sonra size tekrar hayat verip diriltecek. Şu bir gerçek ki insan nankördür (inkârcıdır).

67. Her ümmet için onların yapa geldiği birtakım ibadetler var ettik. Bu ibadetler konusunda seninle asla tartışmamaları gerekir. Sen Rabbine davet et. Zira sen en doğru yol üzerindesin.

68. Eğer seninle mücadele ederlerse, onlara deki "Rabbin yaptıklarınızı en iyi bilendir. "

69. "Allah ihtilaf ettiğiniz konularda kıyamet günü elbette ki hükmünü verecektir. "

70. Sen bilmez misin? Allah göklerde ve yerde olanları bilir. Hepsi bir kitapta kayıtlıdır. Bunların kaydını tutmak Allah için çok kolaydır.

71. Allah haklarında kesin bir delil indirmediği ve hiçbir bilgileri olmadığı halde, Allah dan başkalarına kulluk ediyorlar. Allah’a karşı zalimlerin hiçbir yardımcısı yoktur.

72. Onlara açıklayıcı ayetlerimizi okuduğun zaman, doğruları inkâr edenlerin inkârlarını yüzlerinden okursun. Neredeyse ayetlerimizi okuyanlara saldıracaklar. Onlara deki "Bundan daha kötüsünü size haber vereyim mi? Allah, ayetlerini kabul etmeyip inkâr edenlere ateşi vaat etmektedir. O ateş, ne kötü dönülecek bir yer.

73. Ey İnsanlar! Size anlatılan bu misali dinleyin. Allah dan başka yalvardıklarınız, hepsi bir araya gelse bir sineği dahi yaratamazlar. Eğer o sinek onlardan bir şey kapsa, kaptırdıklarını ondan kurtaramazlar. O, dua edenler zayıf olduğu gibi, dua edip kulluk ettikleri de zayıf.

74. Şüphesiz ki bütün kuvvet ve güç elinde olan Allah’ı gereği gibi tanıyamadılar.

75. Allah, melek ve insanlardan dilediği kimseleri elçi olarak seçer. Allah her şeyi işiten ve her şeyi görendir.

76. Allah onların neyi yaptıklarını ve neyi de yapmayacaklarını da bilir. Bütün işlerin dönüşü Allah’a dır.

77. Ey İman edenler! Rabbinize rükû ederek saygı ile eğilin, secde edin ve kulluk edin. Güzel ve faydalı işler yapın ki, kurtuluşa eresiniz.

78. Gerçekte Allah için ne kadar çalışabilirseniz, o kadar çalışın. O sizi kulluk etmeniz için seçti ve sizin uymanız gereken, koyduğu kurallarda (dinde) zorluk koymadı. O din ki, atanız İbrahim’in dini. Daha önceden size müslümanlar ismini koyan da Allah dır. Müslüman olmanız konusunda elçi size ilk örnek olsun ve sizde müslüman olmakta, insanlara ilk örnekler olun. Namazı kılın, zekâtı verin ve Allah’a sım sıkı sarılın. Zira sizin sığınacağınız tek sığınılacak merci O dur. Allah, ne güzel sığınılacak yer ve ne güzel yardım edendir.