Mustafa İslamoğlu 

1. Ey insan!

2. Biz bu ilahi hitabı sana zorluk çekip mutsuz olasın diye indirmedik;

3. yalnızca Allah`ın sevgisini yitirmekten korkan kimselere bir uyarı olsun için (indirdik)

4. yeri ve yüce gökleri yaratan Zat tarafından indirilmedir bu!

5. O rahmet kaynağı ki, mutlak hükümranlık makamına sadece O kurulmuştur.

6. Göklerde, yerde, bu ikisi arasında ve toprağın bağrında ne varsa O`na aittir.

7. Düşünceni ister yüksek sesle dile getir (ister getirme); unutma ki O, gizli (düşünceleri) bildiği gibi, ondan daha gizli (duyguları) da bilir.

8. Allah... O kendisinden başka ilah bulunmayandır; en güzel nitelikler, tüm mükemmellikler O`na mahsustur.

9. Musa`nın yaşadıklarından haberin var mı?

10. Hani o ateş türü cazip bir şey görmüştü de, ailesine hemen "Durun, bekleyin!" demişti; "Benim gözüme ateş türü bir şey ilişti; belki size ondan bir tutam kor getiririm veya ateşin etrafında bir yol gösterici bulurum".

11. Fakat ateşe yaklaşınca ona (gaipten) "Ey Musa!" diye seslenildi;

12. "Benim, Ben! Senin Rabbin! Şimdi ayakkabılarını çıkar! Çünkü sen iki kez kutsal kılınmış vadidesin!

13. Ve Ben seni (elçi) olarak seçtim; bundan böyle artık sana vahyedileni dinle!

14. "Gerçek şu ki Ben, evet Ben Allah`ım! Benden başka ilah yoktur artık sadece Bana kulluk et ve adımın anılıp şanımın yücelmesi için tüm destek ve çabanı seferber et.

15. Çünkü, her ne kadar son saati (herkesten) gizli tutmuşsam da, herkese çabasının karşılığı verilsin diye Son Saat kesinlikle gelecektir.

16. Bu hakikate inanmayıp da bencilce arzularının tutsağı olan kimse seni yolundan alıkoymasın; aksi halde kendi değerini düşürmüş olursun.

17. Ve (o ses devam etti) "Nedir o sağ elindeki ey Musa?"

18. (Musa) "Bu? Benim değneğim!" dedi, "Ona yaslanırım, onunla davarlarıma yaprak silkelerim; tabi ki benim için işe yaradığı başka yerler de var!"

19. (O ses) "Onu yere bırak ey Musa!" dedi.

20. Bunun üzerine (Musa) onu yere bıraktı. Bir de ne görsün o değnek bir yılan türü... hızla akıyor...

21. (O ses) "Onu al ve sakın korkma!" dedi, "Biz onu ilk haline geri döndüreceğiz."

22. "Şimdi de elini koynuna sok! Her tür kusurdan arınmış olarak, bir başka mucize olarak bembeyaz çıkacaktır;

23. ki bu sayede, sana en büyük mucizelerimizden birini gösterebilelim..."

24. "(Artık) Firavun`a git, çünkü o iyice azgınlaştı!"

25. (Musa) şöyle dua etti "Rabbim! Göğsüme genişlik ver

26. kolaylaştır işimi;

27. düğümü çöz dilimden;

28. ki anlasınlar beni!

29. "Bana yakınlarımdan yükümü paylaşacak birini görevlendir;

30. (Mesela) Kardeşim Harun`u!

31. Onun sayesinde gücüme güç kat!

32. Görevimden bir pay da ona ver

33. ki, zaten yüce olan adını çok daha yüceltelim;

34. ve Seni sürekli analım

35. Kuşku yok ki Sen, bizi daima görüp duruyorsun!"

36. (Rab) dedi ki "Doğrusu Ey Musa, işte istediklerin sana verilmiştir;

37. ve zaten geçmişte bir kez daha sana (bu şekilde) ikramda bulunmuştuk.

38. Hani ilahi mesajı annene şöyle iletmiştik;

39. "Onu sandığa koy, ardından da o sandığı suyun akıntısına bırak; akıntı onu kıyıya ulaştıracaktır; Bana düşman olan ve ona da düşman olacak olan biri ona sahip çıkacaktır." İşte Ben, seni daha (o zamandan) katımdan bir muhabbetle kuşatmıştım ki, gözlemimiz altında yetiştirilesin diye.

40. O zaman kız kardeşin de takip etmiş ve onlara "Size, ona bakabilecek birini göstermemi ister misiniz?" demişti. En sonunda seni annene geri kavuşturduk ki, onun da gözü aydın olsun ve üzülmesin... Derken (erişkin biri olunca) tuttun bir cana kıydın; fakat Biz seni bu tasatan da kurtarmıştık; yani seni bir sınavdan diğerine deneyip durmuştuk. Daha sonra yıllarca Medyenliler arasında yaşadın; en sonunda takdirimiz gereği (bu noktaya) geldin ey Musa!

41. Zira seni kendim için seçip yetiştirmiştim

42. (İmdi) sen ve kardeşin verdiğim mucizevi belgelerle yola çıkın; sakın ola adımı (yüceltme) konusunda ihmalkar davranmayın!

43. Siz ikiniz doğruca Firavun`a gidin, çünkü o pek azdı!

44. Fakat ona konuşurken yumuşak bir üslup kullanın! (O zaman) belki söz dinler, ya da en azından (daha ileri gitmekten) çekinir.

45. O ikisi "Rabbimiz!" dediler, "doğrusu biz, bize aşırı şiddet uygulamasından veya daha da azgınlaşmasından korkarız."

46. (Allah) "Korkmayınız" dedi, "Şu kesin ki Ben sizinle birlikteyim; her şeyi duyuyor ve görüyorum.

47. Haydi ona gidip deyin ki `Biz Rabbinin iki elçisiyiz. İsrailoğullarını bizimle gönder ve onlara işkence etme. Şüphesiz biz sana Rabbinden ayetle geldik. Selâm hidayete uyanların üzerinedir.

48. Bir de unutmayın ki, (büyük) azabın hakikatı yalanlayan ve ondan yüz çevirenlerin üzerine olacağı bize vahyolunmuştur."

49. (Firavun) "Kimmiş bakayım sizin Rabbiniz ey Musa?" dedi.

50. (Musa) "Bizim Rabbimiz her şeyin yaratılışını takdir edip, sonra da onu yaratılış amacına yöneltendir."

51. (Firavun) "İyi ama" dedi, "ya önceki kuşakların durumu ne olacak?"

52. (Musa) "Onların ne olacağının bilgisi Rabbim katında bir yasaya bağlı kılınmıştır benim Rabbim ne yanılır, ne de unutur" dedi.

53. O, sizin için yeryüzünü bir beşik yaptı; ve orada sizin için yolları O açtı; yine gökten yağmuru O indirdi. İşte bu sayede onunla envai çeşit bitkilerden çift çift ürünler çıkarmışızdır;

54. siz de beslenin, hayvanlarınızı da besleyin Şüphesiz bütün bunlarda, sahibini kötülükten koruyan bir akla sahip olanlar için alınacak dersler vardır.

55. Biz sizi (topraktan) yarattık, yine ona döndüreceğiz; ve oradan bir kez daha çıkaracağız.

56. Doğrusu Biz (Firavun`a) mucizevi belgelerimizin her türünü gösterdik; fakat o yalanladı ve küstahça yüz çevirdi.

57. (Firavun) dedi ki "Sen, sihrinle bizi yurdumuzdan çıkarmak için mi geldin ey Musa?

58. Fakat şunu da bil ki biz de sana, benzer bir sihirle karşılık vereceğiz. Haydi, şimdi bizimle senin aranda kamuya açık bir mekanda, iki tarafın da cayamayacağı bir buluşma zamanı tayin et!"

59. (Musa) dedi ki "Buluşma zamanınız bayram günü; tam da halkın toplandığı kuşluk vakti olsun!"

60. Hemen ardından Firavun görüşmeyi sona erdirdi ve tüm numaralarını hazırladıktan sonra (buluşma zamanı) çıkageldi.

61. Musa onlara "Size yazıklar olsun!" diye çıkıştı; "Allah`a karşı yalan uydurmayın; böyle yaparsanız, O size kökünüzü kurutacak bir ceza verir zaten O`na iftira eden daha baştan kaybetmiştir."

62. Derken, (Firavun ve yandaşları) aralarında tartışarak planlarını yaptılar, fakat bunu gizlediler;

63. diyorlardı ki "Bu ikisi, sizi sihirleriyle yurdunuzdan sürüp çıkarmak ve sizin oluşturduğunuz ideal yaşam tarzınıza son vermek isteyen büyücülerden başkası değil!

64. İşte bu nedenle, tüm hile ve tuzaklarınızı bir araya getirecek tek saf halinde üzerlerine gidin; zira bugün galip gelen taraf, kesin bir başarı kazanmış olacaktır."

65. (Sihirbazlar) "Ey Musa!" dediler, "Sen mi atarsın, yoksa ilk atan biz mi olalım?"

66. (Musa) "Hayır!" dedi, "(Önce) siz atın!" Bunu yapar yapmaz, onların ipleri ve sopaları sihirden dolayı ona akıyormuş gibi göründü;

67. işte bu yüzden Musa, içinde bir ürperti hissetti.

68. Ona "Korkma!" dedik, "Şüphe yok ki sonunda üstün gelecek olan sen olacaksın, elbette sen!

69. Şimdi sağ elindeki (asa)yı at, onların yaptıklarını silip süpürecektir; çünkü onların yaptığı, sihirbazların gözbağcılığından başka bir şey değil. Kaldı ki, bir sihirbaz ne amaç güderse gütsün, asla kalıcı bir başarı elde edemez.

70. Nihayet sihirbazlar secdeye kapanarak dediler ki "Biz Harun ve Musa`nın Rabbine iman ettik!"

71. (Firavun) "Demek siz, benden izin almadan ona inandınız ha?" dedi; "Öyle anlaşılıyor ki size sihri öğreten baş ustanız bu olmalı. Fakat dönekliğinizden dolayı kesinlikle ellerinizi ve ayaklarınızı keseceğim; ve topunuzu götürüp hurma kütüklerine asacağım böylece hangimizin cezasının daha şiddetli ve kalıcı olduğunu iyice anlamış olacaksınız!"

72. Onlar şöyle cevap verdiler "Senin tehditlerine kapılıp da asla bize gelen hakikatın apaçık delillerine ve bizi yaratana sırt dönmeyeceğiz; ne karar verirsen ver, umurumuzda değil; nasıl olsa senin kararın sadece bu (fani) dünya hayatında geçerlidir!

73. Şu kesin ki biz, hatalarımızı ve senin bizi icra etmeye zorladığın sihir türü şeyleri bağışlaması için Rabbimize gönülden inanıp güvenmişiz Zira Allah (güven duyulanların) en hayırlısı ve en kalıcısıdır."

74. Şüphe yok ki, kim Rabbine günaha batmış bir halde kavuşursa kendisini cehennemin beklediğini unutmasın! Orada ne tam ölebilir, ne de tam yaşayabilir.

75. Ama kim de (sahibine) erdemli işler yaptıran bir iman ile kavuşursa, işte en yüce makamlar onların olacaktır

76. mutluluğun üretildiği, zemininden ırmakların çağladığı, girenin bir daha çıkmadığı cennetler... İşte bu da, arınan kimselerin ödülüdür.

77. Ve doğrusu Biz Musa`ya şöyle vahyetmiştik "Kullarımla birlikte geceleyin yola koyul, onları denizin ortasında kuru bir yola vur; arkanızdan yetişirler diye endişe etme, hepsinden öte (Allah`tan gayrı kimseden) korkma!"

78. Derken Firavun da askerleriyle birlikte onların peşine düştü; ama birden onları boğacak olan su (görevini yapıp) onları içine alıverdi;

79. bir kez Firavun halkını yoldan çıkarmıştı; bir daha da yolu bulamadılar.

80. Siz ey İsrailoğulları! Doğrusu sizi düşmanlarınızdan kurtarmış ve (Sina) Dağı`nın sağ yamacında sizden söz almıştık; üstelik bir de size menn ve selva indirmiştik

81. (ve demiştik ki) "Size verdiğimiz rızıklarla beslenin, fakat bu hususta sınırı aşmayın; aksi halde gazabımı hak etmiş olursunuz! Kim benim gazabımı hak ederse, işte o artık tepe taslak gitmiş olur.

82. Ama şu da var ki Ben, af dileyip samimiyetle Bana yönelen, iman eden ve erdemli davranan, nihayet doğru yolda olan herkesi tekrar tekrar bağışlayan biriyim!

83. Ve (Allah şöyle dedi) "Ey Musa, seni halkını terk etme pahasına böylesine tez canlı kılan nedir?"

84. (Musa) şöyle cevap verdi "Onlar, beni izlemeyi sürdürüyorlar; ben ise ey Rabbim, Sana ulaşan yolda sırf Senin rızanı kazanmak için acele ettim!"

85. (Allah) "O halde haberin olsun ki" dedi, "senin ardından Biz kavmini sınadık; ve Samiri onları yoldan çıkardı."

86. Bunun üzerine Musa hüzünle karışık bir kızgınlıkla toplumuna döndü; "Ey kavmim!" dedi, "Rabbiniz size güzel bir vaadde bulunmamış mıydı? Yoksa (bu sözün) vadesi size çok uzun (ve bedeli çok ağır) mı geldi? Veya, Rabbinizin gazabını üzerinize çekmeye can mı atıyorsunuz? İşte, sonuçta bana verdiğiniz sözden dönmüş oldunuz!"

87. Onlar (kendilerini) şöyle savundular "Biz sana verdiğimiz sözü kasıtlı olarak çiğnemedik; fakat (Mısır) halkının ziynet eşyalarına (haksız yere) konmanın vebalini taşıyorduk; ama biz onları (sorumluluktan kurtulmak için) kaldırıp attık, bunun üzerine Samiri de (onları alıp ateşe) attı."

88. Derken o onların önüne, böğürme sesi çıkaran bir inek yavrusu heykeli çıkarttı. Daha sonra da (birbirlerine) "İşte sizin de ilahınız Musa`nın ilahı buydu; fakat o unuttu!" dediler.

89. Fakat onlar görmüyorlar mı ki, bu (heykel) kendilerine tek kelime cevap veremez; dahası, kendilerine ne zarar verebilir ne de yarar sağlayabilir?

90. Üstelik, (Musa dönmeden) önce Harun onlara "Ey kavmim!" demişti, "Fena halde tuzağa düşürüldünüz; unutmayın ki sizin Rabbiniz O sınırsız rahmet kaynağıdır o halde artık beni izleyin ve benim talimatlarıma uyun!"

91. Onlar dediler ki "Musa bize dönüp gelinceye kadar asla ona perestiş göstermekten geri durmayacağız!"

92. (Musa dönünce) "Ey Harun!" dedi, "Onların sapıttıklarını gördüğün halde neden engel olmadın?

93. Bana uyman gerekmiyor muydu? Şimdi sen emrime karşı gelmiş olmadın mı?"

94. "Ey anamın oğlu!" dedi, "Sakalımı-saçımı çekiştirip durma! İnan ki senin bana "İsrailoğulları arasına ayrılık tohumları saçtın, nasihatimi dinlemedin!" demenden korktum, (fakat gücüm yetmedi)!"

95. (Musa) "Peki, ya senin derdin neydi ey Samiri!" dedi.

96. O dedi ki "Ben (bu) işe onların bakmadıkları bir gözle baktım; bu nedenle de Elçi`nin (İnanç sisteminden) etkili bir parçayı çekip aldım ve kaldırıp attım zira güdülerim beni böyle yapmaya sevk etti."

97. (Musa) "Defol, git!" dedi, "Ama iyi bil ki bundan böyle senin hayatın `(Ben) tecrit edildim` demekten ibaret olacaktır. Bir şeyi daha unutma ki, seni (öte dünyada) asla atlatamayacağın bir buluşma daha beklemektedir. Şimde, kendisine tapınmakta bunca ısrar ettiğin ilahına dön de bir bak onu cayır cayır yakacak, ardından da külünü suya savuracağız!

98. Şu gerçeği hiç unutmayın ilahınız yalnızca kendisinden başka ilah olmayan Allah`tır O`nun bilgisi her şeyi kuşatmıştır.

99. İşte bu şekilde, geçmişte yaşanmış birtakım olayların özüne ilişkin anlatımı sana sunmuş olduk; zira sana, katımızdan hatırlatıcı bir mesaj vermiş bulunuyoruz.

100. Her kim bu (ilahi mesajdan) yüz çevirirse, iyi bilsin ki o, Kıyamet Günü (zorlanacağı) bir sorumluluğun altına girmiş olacak;

101. o sorumluluğun altından bir daha da asla kalkamayacaktır; üstelik o, Kıyamet Günü onlar için çok berbat bir yük olacaktır.

102. O gün sura üflenecek; ve Biz de o gün günahı hayat tarzı haline getirmiş olanları, (korku ve dehşetten) morarmış olarak bir araya toplayacağız;

103. korkudan kısılmış bir sesle birbirlerine "(Dünyada) ne kadar kaldınız ki; hepsi hepsi on gün işte!" diye fısıldaşacaklar.

104. Onların en akıldane yol göstericisinin "Hayır, asla bir günden fazla kalmadınız!" dediği zaman, berikilerin (kendi içlerinde) neler neler diyeceklerini de yine en iyi Biz biliriz.

105. Sana, (o gün) dağların ne olacağı hakkında sorarlar. Bu takdirde onlara şöyle de "Rabbim onları un ufak edip tümünü savuracak;

106. ve arzı çırılçıplak, kupkuru bir düzlük olarak bırakacak;

107. orada ne bir çukur ne de bir tümsek göreceksin!"

108. O gün onların (tümü), kendisine karşı yanlış yapamayacakları bir davetçiye tabi olmak durumundadırlar artık bütün sesler O rahmet kaynağının azametinden dolayı iyice kısılmıştır; öyle ki, boğuk bir uğuldu dışında hiçbir ses işitemeyeceksin.

109. O gün, kendisine O rahmet kaynağının geçit verdiği ve sözünden razı olduğu kimselerden başkasına şefaatin hiçbir yararı olmayacak.

110. O onların bildiklerini de, bilmediklerini de biliyor; fakat insan bilgi (kapasitesinin sınırlılığı) sebebiyle bunu asla kavrayamaz.

111. Her şeyi ayakta tutan Mutlak Diri`nin huzurunda yüzler yere eğilmiştir ve sıtına zulüm yükünü yüklenen kimsenin işi bitmiştir.

112. Fakat, kim de mü`min olduğu halde erdemli davranırsa, artık o ne haksızlığa uğramaktan ne de (cehenneme) yem olmaktan korksun.

113. Ve böylece Biz bu (vahyi) Arapça bir hitap olarak indirdik; ve ondaki tüm uyarıları bütün boyutlarıyla ortaya serdik Belki sorumluluk duyarlar veya (bu mesaj) onları (fıtratlarında zaten) var olanı hatırlatarak yeniden ortaya çıkarır diye.

114. Sonuçta, aşkın olan Allah,mutlak otoritenin sahibi olarak mutlak hakikatin de kaynağıdır şu halde O`nun vahyi tamamıyla sana ulaştırılmadan önce, Kur`an hakkında tez canlı davranarak (sonuç çıkarma), fakat, "Rabbim, ilmimi artır!" de.

115. Ve doğrusu Biz Adem`e, her şeyden önce, talimatımıza (uygun bir fıtrat) nakşetmiştik; fakat o buna yabancılaştı; dolayısıyla Biz onu bu hususta kararlılık sahibi bulmadık.

116. Hani meleklere "Adem(oğlu) için emre amade olun!" dediğimiz zaman, onların tümü hemen emre amade olmuştu; fakat sadece İblis yüz çevirmişti.

117. Bunun üzerine Biz de "Ey Adem!" demiştik, "İşte bu, sana ve eşine tarifsiz bir düşmanlık beslemektedir; dolayısıyla, onun sizi bu has bahçeden çıkarma girişimlerine karşı çok dikkatli olun; yoksa bedbaht olursun!

118. Zira aklından çıkarma ki burada aç değilsin, açık değilsin;

119. yine unutma ki burada ne susuzluk çekersin, ne de sıcağa maruz kalırsın!"

120. Hal böyleyken Şeytan onu vehimlere sürükleyerek "Ey Adem!" dedi, "Sana sonsuzluk ağacını ve sonu gelmez bir saltanatın (yolunu) göstereyim mi?"

121. Derken o ikisi ondan yediler. Bunun ardından kendi cinselliklerinin farkına vardılar ve başladılar has bahçenin yapraklarından topladıklarıyla üzerlerini örtmeye sonuçta Adem Rabbine karşı gelmiş ve huzurunu bozmuş oldu.

122. Nihayet Rabbi onu seçip arındırdı. Dolayısıyla hem tevbesini kabul etti; hem de ona (sorumluluğunu ifa edecek) yolu göstererek

123. dedi ki "O makamdan hep birlikte birbirinize düşman olarak inin! Bundan böyle de, Benim katımdan size doğru yol bilgisi gelecektir artık kim benim gösterdiğim yolu izlerse, işte o ne sapacak ne de kendini yitirecektir.

124. Fakat, kim de benim uyarıcı mesajlarımdan yüz çevirirse, iyi bilsin ki onun hayat alanı daraldıkça daralacak ve Kıyamet Günü Biz o kimseyi kör olarak kaldıracağız.

125. O kimse "Rabbim" diyecek, "Niçin beni kör olarak kaldırdın; oysa ki ben daha önce gören biriydim?"

126. (Allah) "Böyle gerekiyordu" diyecek, "Sana Bizim ayetlerimiz ulaşmıştı, fakat sen onları unutmuştun; sonuçta bugün de sen unutulacaksın!

127. İşte Biz de, haddi aşan ve Rabbinin ayetlerine güvenip inanmayan kimseleri böyle cezalandırırız; hele bir de ahiret azabı var ki, o çok daha şiddetli ve çok daha kalıcıdır.

128. Şimdi yurtlarında gezip tozdukları, kendilerinden önce yaşayıp gitmiş olan nesillerden bir nicesini cezalandırmış olmamız onların aklını başına getirmedi mi? Şüphesiz bunda, kendisini kötülükten koruyan bir akla sahip olanlar için alınacak dersler vardır.

129. Ve eğer Rabbin tarafından -belirli bir süreye kadar (fırsat tanınacağına) dair- başlangıçta konulmuş bir yasa olmasaydı, (günahkarları) hemen cezalandırmak kaçınılmaz olurdu.

130. Öyleyse, artık onların söyleyeceklerine karşı sabırlı ol! Bir de güneşin doğumu ve batımından önce Rabbinin aşkın olan yüce zatını (namaz kılarak) hamd ile an! Yine gecenin bazı saatlerinde ve gündüzün belli zamanlarında (namaz kılarak) O`nun yüce zatını an (ki, O`ndan) razı olduğun belli olsun!

131. Ve onlardan kimi çiftlere kendilerini sınamak için verdiğimiz bu dünya hayatının aldatıcı parlaklığına gözlerini dikme zira senin Rabbinin (sana verdiği) nimet, çok daha yararlı ve çok daha kalıcıdır.

132. Öyleyse yakınlarına namazı emret ve sen de bunun üzerinde kararlı ol! Biz senden rızık istemiyoruz; seni Biz doyuruyoruz ve mutlu son (kişinin) sorumluluk bilincine bağlıdır.

133. Bir de dediler ki "O bize, Rabbinden bir mucize getirmeli değil miydi?" İyi de, daha önceki vahiylerin içeriğinde yer alan açık deliller kendilerine ulaşmadı mı?

134. Ve eğer Biz, onları (elçi göndermeden) önce bir helake uğratarak cezalandırmış olsaydık, bu kez de "Ey Rabbimiz! Eğer Sen, şu zillet verici ve onur kırıcı duruma düşmeden önce bize bir elçi göndermiş olsaydın ona hemen uyardık!" diyecekleri kesindi!

135. De ki "Herkes (hak ettiği akıbeti) beklemektedir; o halde siz de bekleyiniz! Nasıl olsa, doğru dürüst bir yol seçenlerin kimler olduğunu; ve (bu tercih sonucunda Allah`ın) kimleri doğru yola yönelttiğini, günü gelince öğreneceksiniz.