Kadri Çelik 

1. Elif, Lam, Mim, Sad.

2. (Bu) Kendisiyle insanları uyarman, inananlara öğüt vermen için sana indirilen bir kitaptır. Artık bu hususta (tebliğ ederken sakın) göğsünde bir sıkıntı olmasın.

3. Rabbinizden size indirilene uyun, O’ndan başka velilere uymayın. Pek de az hatırlayıp kendinize geliyorsunuz!

4. Biz nice ülkeleri yok etmişizdir; azabımız onlara, geceleyin ya da öğlen vakti uyurlarken geliverdi.

5. Azabımız kendilerine geldiğinde, "Bizler, gerçekten zalimlerdik!" demekten başka bir yakarışları olmadı.

6. Hiç şüphesiz kendilerine peygamber gönderilenlere soracağız ve kesinlikle peygamberlere de soracağız.

7. Hiç şüphesiz tam bir ilimle kendilerine (yaptıklarını) anlatacağız ve biz (onlardan asla) uzak değildik.

8. O gün (amelleri tartacak) tartı haktır. Tartıları ağır gelenler, işte onlar kurtulanlardır.

9. Tartıları hafif gelenler, ayetlerimize yaptıkları zulümlerden ötürü kendilerini hüsrana sokanlardır.

10. Sizi yeryüzüne yerleştirdik ve orada sizin için geçim kaynakları karar kıldık. Öyleyken pek az şükrediyorsunuz.

11. Hiç şüphesiz sizi yarattık, sonra şekil verdik ve sonra da meleklere, "Âdem’e secde edin" dedik. İblis’ten başka hepsi secde etti. O, secde edenlerden olmadı.

12. Allah, "Sana emrettiğimde, seni secde etmekten alıkoyan neydi?" dedi. "Ben ondan üstünüm; beni ateşten, onu çamurdan yarattın" dedi.

13. Ona, "Öyleyse in oradan! Orada büyüklük taslaman senin haddin değildir. Hemen çık. Gerçekten sen, aşağılıklardansın." dedi.

14. (İblis) "İnsanların tekrar dirilecekleri güne kadar, bana mühlet ver" dedi.

15. (Allah,) "Sen mühlet verilenlerdensin" dedi.

16. (İblis,) "Beni azdırdığın için, mutlaka onlar için (sapsınlar diye) senin doğru yolunun üstüne oturacağım" dedi.

17. "Sonra önlerinden, artlarından, sağ ve sollarından onlara sokulacağım ve çoğunu sana şükredenlerden bulamayacaksın" dedi.

18. Allah, "Yerilmiş ve kovulmuş olarak oradan çık; hiç şüphesiz insanlardan sana kim uyarsa, hepinizi cehenneme dolduracağım" dedi.

19. "Ey Âdem! Sen ve eşin cennette kalın ve istediğiniz yerden yiyin, yalnız şu ağaca yaklaşmayın, yoksa zalimlerden olursunuz."

20. Şeytan, kendilerinden örtülmüş olan ayıp yerlerini kendilerine göstermek için onlara vesvese verdi "Rabbinizin sizi bu ağaçtan menetmesi iki melek olmanızı veya burada temelli kalmanızı önlemek içindir."

21. "Doğrusu ben sizin iyiliğinizi isteyenlerdenim" diye ikisine yemin etti.

22. Böylece onları aldatarak (makamlarından) düşürdü. Ağaçtan tattıklarında kendilerine ayıp yerleri göründü, cennet yapraklarıyla üzerlerini örtmeye koyuldular. Rableri onlara, "Ben sizi o ağaçtan menetmemiş miydim? Şeytanın size apaçık bir düşman olduğunu söylememiş miydim?" diye seslendi.

23. Her ikisi, "Rabbimiz! Kendimize zulmettik; bizi bağışlamaz ve bize merhamet etmezsen biz hüsrana uğrayanlardan oluruz" dediler.

24. (Allah) Buyurdu "Birbirinize düşman olarak inin, yeryüzünde belli bir zamana kadar sizin için bir yerleşim ve geçim vardır."

25. (Allah hakeza) Buyurdu "Orada yaşar, orada ölür ve oradan (dirilip) çıkarılırsınız."

26. Ey Âdemoğulları! Şüphesiz ayıp yerlerinizi örtecek elbise ve sizi süsleyecek giysi gönderdik. Takva örtüsü ise bunlardan daha hayırlıdır. Bunlar Allah’ın ayetlerindendir. Umulur ki öğüt alırlar.

27. Ey Âdemoğulları! Şeytan ayıp yerlerini kendilerine göstermek için elbiselerini soyarak ananızı babanızı cennetten çıkardığı gibi sizi de fitneye düşürmesin. O ve taifesi sizin onları görmediğiniz yerlerden sizi görürler. Biz şeytanları, iman etmeyenlere veliler (hâkimler) kılmışızdır.

28. Onlar bir kötülük yaptıkları zaman, "Babalarımızı bu yolda bulduk, Allah da bize bunu emretti" derler. De ki "Allah kötülüğü emretmez. Allah’a karşı bilmediğiniz şeyi mi söylüyorsunuz?"

29. De ki "Rabbim adaleti emretti; her secde yerinde yüzünüzü O’na doğrultun ve dini yalnız kendisine has kılarak O’na dua edin. Başlangıçta sizi yarattığı gibi (O’na) döneceksiniz."

30. Allah insanlardan bir takımını hidayete erdirdi, fakat bir takımı da sapıklığı hak etti; çünkü bunlar Allah’ı bırakıp şeytanları veliler edindiler ve de (buna rağmen) hidayete ermiş olduklarını sanıyorlar.

31. Ey Âdemoğulları! Her mescit yerinde ziynetinizi (üzerinize) alıveriniz. Yiyin, için; fakat israf etmeyin. Çünkü Allah israf edenleri sevmez.

32. De ki "Allah’ın kulları için yarattığı ziynet ve temiz rızıkları haram kılan kimdir?" (Ayrıca) De ki "Bunlar, dünya hayatında iman edenlerindir (ama diğerleri de istifade edebilirler); kıyamet gününde ise yalnız onlar içindir." Bilen kimseler için ayetlerimizi böylece uzun uzun açıklıyoruz.

33. De ki "Rabbim sadece açık ve gizli kötülükleri, günahı, haksız yere saldırıyı, hakkında hiç bir delil indirmediği şeyi Allah’a ortak koşmanızı ve Allah’a karşı bilmediğiniz şeyleri söylemenizi haram kılmıştır."

34. Her ümmet için belirli bir süre vardır; vakitleri dolunca (artık ondan) ne bir saat gecikebilir, ne de öne geçebilirler.

35. Ey Âdemoğulları! Size aranızdan ayetlerimizi okuyan peygamberler geldiğinde, kim (muhalefetten) sakınır ve kendini ıslah ederse, işte onlara ne korku vardır ve ne de onlar üzüleceklerdir.

36. Ayetlerimizi yalanlayıp onlara karşı büyüklük taslayanlar, işte onlar ateş yarenleridir, onda temelli kalıcılardır.

37. Allah’a karşı yalan uyduran veya ayetlerini yalan sayandan daha zalim kimdir? Yazılmış (takdir edilmiş) payları kendilerine erişir. Sonunda elçilerimiz canlarını almak üzere geldiklerinde onlara, "Allah’tan başka taptıklarınız nerede?" diye sorarlar. Onlar ise "bizi (yüzüstü) bırakıp kayboldular" derler. Böylece kâfir olduklarına kendi aleyhlerine şahitlik ederler.

38. Allah, "Sizden önce geçmiş cin ve insan ümmetleriyle beraber ateşe girin" der. Her ümmet (ateşe) girdikçe kendi kardeşine (yoldaşına) lânet eder. Hepsi birbiri ardından ateşte toplanınca, sonrakiler (uyanlar), öncekiler (önderleri) için, "Rabbimiz! Bizi saptıranlar işte bunlardır, onlara ateş azabını kat kat ver!" derler. Allah, "Hepinizin kat kattır, ama bilmezsiniz" der.

39. Öncekileri (önderleri) sonrakilere (kendilerine uyanlara), "Sizin bizden bir üstünlüğünüz yoktur, kazandığınıza karşılık tadın azabı" derler.

40. Doğrusu ayetlerimizi yalan sayıp, onlara karşı büyüklük taslayanlara göğün kapıları açılmaz; halat (veya deve) iğnenin deliğinden geçmedikçe cennete de giremezler. Suçluları böyle cezalandırırız.

41. Onlar için cehennemden bir yatak ve üstlerine de (ateşten) örtüler vardır. Zalimleri böyle cezalandırırız.

42. İman edip iyi amellerde bulunanlara gelince; biz hiç kimseye gücünün yeteceğinden fazla yük yüklemeyiz. İşte onlar cennet ehlidir. Orada onlar temelli kalıcılardır.

43. Biz onların göğüslerinde kinden ne varsa çekip almışızdır. Altlarından da ırmaklar akar. Derler ki "Bizi buna ulaştıran Allah’a hamd olsun. Eğer Allah bize hidayet vermeseydi, biz hidayete erişmezdik. Şüphesiz Rabbimizin elçileri hak ile geldiler." Onlara, "İşte bu, yapmakta olduklarınıza karşılık olarak mirasçı kılındığınız cennettir" diye seslenilir.

44. Cennet ehli, ateş ehline, "Biz Rabbimizin bize vaat ettiğini gerçek bulduk, siz de Rabbinizin vaat ettiğini gerçek buldunuz mu?" diye seslenirler. (Onlar,) "Evet" derler. Aralarında bir münadi, "Allah’ın lâneti zalimlerin üzerine olsun" diye seslenir.

45. Onlar Allah yolundan alıkoyar ve onu eğri büğrü olarak (göstermek) isterler ve onlar ahireti inkâr edenlerdir."

46. İki taraf (cennet ve cehennem ehli) arasında bir engel (yüksekçe burç) ve A’raf (bu burcun yüksek tepeleri) üzerinde her iki tarafı da alametlerinden tanıyan kimseler (Peygamber ve Ehli Beyt’i) vardır. Henüz cennete girmemiş, fakat girmeyi şiddetle arzulayan cennetliklere "Selam (esenlik) size" diye seslenirler.

47. (A’raf ehli kimselerin) Gözleri, ateş ehli tarafına çevrildiği zaman, "Rabbimiz! Bizi zalimlerle beraber kılma" derler.

48. A’raf ehli, simalarından tanıdıkları (zalim) kimselere, "Topladığınız şeyler ve büyüklük taslamalarınız size fayda vermedi" diye seslenirler.

49. (Ey zalimler!) "Allah’ın asla rahmetine erdirmeyeceğine yemin ettiğiniz (müminler) bunlar mıydı? (O halde zalimlerin isteklerinin aksine, ey cennet ehli kimseler!) "Cennete girin; size ne korku vardır, ne de siz üzüleceksiniz."

50. Ateş ehli olanlar cennet ehline, "Bize biraz su veya Allah’ın size verdiği rızıktan akıtın" diye seslenirler. Onlar ise, "Doğrusu Allah kâfirlere, her ikisini de haram kılmıştır" derler.

51. Onlar (kâfirler) ki, dinlerini bir oyalanma ve oyun (konusu) edinmiş ve de dünya hayatı kendilerini aldatmıştır. O halde onlar, bu günleriyle karşılaşmayı unuttukları ve bizim ayetlerimizi bilerek inkâr ettikleri gibi, biz de bugün onları unuturuz.

52. Hiç şüphesiz biz onlara ilim üzere açıkladığımız bir kitab getirdik; bu kitap iman eden bir topluluk için bir hidayet ve rahmettir.

53. Onun (Kur’an’ın) haber verdiği (gerçek) şeylerin ortaya çıkışından başka bir şey mi bekliyorlar? Onun haber verdiği şeylerin ortaya çıktığı gün, önceleri onu unutmuş olanlar, "Rabbimizin peygamberleri şüphesiz bize gerçeği getirmişti, şimdi bize şefaat edecek şefaatçiler var mıdır? Yahut (imkân varsa) geriye çevrilsek de yaptığımız (kötü) şeylerden başka (iyi) şeyler yapsak" derler. Doğrusu onlar kendilerini hüsrana uğratmışlardır ve de uydurmakta oldukları şeyler kendilerinden uzaklaşıp gitmiştir.

54. Muhakkak sizin Rabbiniz Allah’tır ki altı günde gökleri ve yeri yarattı sonra Arş’a istiva etti. Gündüzü süratle kendisini kovalayan geceyle örten, güneşe, aya ve yıldızlara emriyle başeğdiren O’dur. Dikkat edin, yaratmak da emretmek de yalnız O’na aittir. Alemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir!..

55. Rabbinize yalvara yakara ve gizlice dua edin. Doğrusu O aşırı gidenleri sevmez.

56. Islah edilmesinden sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın. Allah’a korku ve ümitle yalvarıp yakarın. Doğrusu Allah’ın rahmeti ihsan sahiplerine yakındır.

57. Rahmetinin önünde rüzgârları bir müjde olarak gönderen O’dur. Bunlar yüklü bulutları kaldırıp yüklendiğinde, onları (kuraklıktan) ölmüş bir beldeye sürükleyiveririz ve bununla oraya su indiririz de böylece onunla bütün ürünlerden çıkarırız. İşte biz, ölüleri de böyle diriltip çıkarırız; umulur ki kendinize gelirsiniz.

58. İyi toprak Rabbinin izniyle bitki verir, çorak toprak ise faydasız bir bitki çıkarır. İşte biz şükreden bir topluluk için ayetleri böyle çeşitli biçimlerde açıklıyoruz.

59. Hiç şüphesiz Nuh’u kavmine gönderdik. "Ey kavmim! Allah’a ibadet edin, O’ndan başka ilâhınız yoktur; doğrusu sizin için büyük günün azabından korkuyorum" dedi.

60. Kavminin ileri gelenleri, "Biz senin apaçık bir sapıklıkta olduğunu görüyoruz" dediler.

61. "Ey kavmim! Bende bir sapıklık yoktur, ancak ben âlemlerin Rabbinden bir elçiyim" dedi.

62. "Rabbimin sözlerini size bildiriyor, sizin iyiliğinizi diliyorum. Allah tarafından, sizin bilmediğiniz şeyleri biliyorum."

63. "Sakınmanızı ve böylece merhamete uğramanızı sağlamak üzere sizi korkutup uyarmak için aranızdan birine, Rabbinizden bir hatırlatma gelmesine mi şaşıyorsunuz?" dedi.

64. Onu yalanladılar; biz de onu ve gemide beraberinde olanları kurtardık ve ayetlerimizi yalan sayanları suda boğduk. Şüphesiz onlar basiretleri körelmiş bir topluluk idiler.

65. Ad kavmine de kardeşleri Hûd’u gönderdik "Ey kavmim! Allah’a ibadet edin ve (bilin ki) O’ndan başka ilâh yoktur; hala sakınmaz mısınız?" dedi.

66. Kavminin önde gelenlerinden küfre sapanlar, "Biz senin bir beyinsizlik içinde olduğunu görüyor ve seni yalancılardan sanıyoruz" dediler.

67. Dedi ki "Ey kavmim! Bende beyinsizlik yoktur; ben âlemlerin Rabbinin elçisiyim."

68. "Size Rabbimin buyruklarını tebliğ ediyorum. Ben sizin için güvenilir bir öğütçüyüm."

69. Sizi korkutup uyarmak için aranızdan birine, Rabbinizden bir hatırlatma gelmesine mi şaşıyorsunuz? (Allah’ın) Nuh kavminden sonra sizi halifeler kıldığını ve yaratılışta gelişiminizi arttırdığını (iri kıyım yarattığını) hatırlayın. Öyleyse Allah’ın nimetlerini hatırlayın; umulur ki kurtuluşa erişirsiniz."

70. "Bize yalnız Allah’a ibadet etmemizi ve de babalarımızın taptıklarını bırakmamızı söylemek için mi geldin? Eğer gerçekten doğru sözlülerden isen, bize vaat ettiğin şeyi getir" dediler.

71. "Hiç şüphesiz artık Rabbinizin azap ve öfkesini hak ettiniz. Allah’ın hiç bir delil indirmediği ve isimlerini de siz ve babalarınızın koyduğu putlar hakkında mı benimle tartışıyorsunuz? Bekleyin, doğrusu ben de sizinle beraber bekleyenlerdenim" dedi.

72. Biz rahmetimizle Hûd’u ve beraberinde bulunanları kurtardık, ayetlerimizi yalanlayıp da iman etmeyenlerin ise kökünü kestik.

73. Semud kavmine de kardeşleri Salih’i gönderdik. Dedi ki "Ey kavmim! Allah’a ibadet edin, sizin için O’ndan başka ilâh yoktur. Rabbinizden size bir belge (mucize) geldi Allah’ın bu dişi devesi size bir delildir. O halde onu bırakın da Allah’ın toprağında otlasın ve de ona sakın bir kötülükle dokunmayın; yoksa elem verici azaba uğrarsınız."

74. "(Allah’ın) Ad kavminden sonra sizi halifeler kıldığını ve sizi yeryüzünde (güç ve servetle) yerleştirdiğini hatırlayın. Böylece yeryüzünün düzlüklerinde köşkler kuruyor, dağlardan evler yontuyordunuz. O halde Allah’ın nimetlerini hatırlayın da yeryüzünde fesatçılar olarak karışıklık çıkarmayın."

75. Kavminin büyüklük taslayan ileri gelenleri, aralarından iman eden zayıf bırakılmış kimselere, "Salih’in Rabbi tarafından gönderildiğini sahiden biliyor musunuz?" dediler. Onlar da, "Şüphesiz biz onun gönderildiği şeye iman edicileriz" dediler.

76. Büyüklük taslayanlar, "Şüphesiz biz de sizin iman ettiğinizi inkâr edicileriz" dediler.

77. Böylece dişi deveyi kesip devirdiler ve rablerinin buyruğuna baş kaldırdılar da, "Ey Salih! Eğer sen peygambersen, bize vaat ettiğin şeyi (azabı) getir" dediler.

78. Bu yüzden onları şiddetli bir sarsıntı tuttu da böylece evlerinde diz üstü çöküverenler oldular.

79. Bunun üzerine Salih de onlardan yüz çevirdi ve "Ey kavmim! Ben size Rabbimin mesajını tebliğ ettim ve size iyiliğinize öğütler verdim. Lâkin siz, iyiliğinize öğüt verenleri sevmediniz" dedi.

80. Lut’u da (peygamber gönderdik). Hani kavmine, "Âlemlerden hiç kimsenin sizden önce yapmadığı pek çirkin bir işi mi yapıyorsunuz?" dedi.

81. "Siz kadınları bırakıp erkeklere yaklaşıyorsunuz. Doğrusu siz, ölçüyü aşan (azgın) bir kavimsiniz."

82. Kavminin cevabı sadece, "Onları kasabanızdan çıkarın; şüphesiz onlar temizlik gösterişinde bulunan insanlardır" demek oldu.

83. Bunun üzerine biz, karısı dışında onu ve ailesini kurtardık; o (karısı) ise (helake uğrayanlar arasında) geride kalanlardandı.

84. Ve üzerlerine (taştan) yağmur yağdırdık! Suçluların sonunun nasıl olduğuna bir bak!

85. Medyen halkına da kardeşleri Şuayb’ı gönderdik. O da dedi ki "Ey kavmim! Allah’a ibadet edin, sizin için O’ndan başka ilâh yoktur. Rabbinizden size bir belge geldi. Ölçü ve tartıyı tam yapın, insanların eşyasını eksik vermeyin ve düzelttikten sonra yeryüzünde bozgunculuk etmeyin. İman etmiş kimselerseniz bilin ki, bunlar sizin için daha hayırlıdır."

86. "Bütün yol başlarında pusu kurup iman edenleri tehditle Allah yolundan alıkoymayınız ve bu yolu eğri göstermeye yeltenmeyiniz. Sayıca azken, Allah’ın sizi çoğalttığını hatırlayınız. Bozgunculuk çıkaranların nasıl bir sona uğradıklarına bir bakın."

87. "İçinizde madem benimle gönderilene iman eden bir topluluk ve inanmayan bir topluluk var, o halde Allah’ın aramızda hükmünü bildirmesine kadar sabredin. Allah hükmedenlerin en iyisidir.

88. Kavminin büyüklük taslayan ileri gelenleri, "Ey Şuayb! Ya dinimize dönersiniz, ya da şüphesiz seni ve iman edenleri, seninle beraber kasabamızdan çıkarırız" dediler. Şuayb, "(Dininizi) İstemesek de mi?" dedi.

89. "Allah bizi dininizden kurtardıktan sonra ona dönecek olursak, doğrusu Allah’a karşı yalan uydurmuş oluruz. Rabbimizin dilemesi bir yana, dininize dönmek bize yakışmaz. Rabbimizin ilmi her şeyi kuşatmıştır. Biz yalnız Allah’a tevekkül ettik. Rabbimiz! Bizimle kavmimiz arasında sen hak ile hüküm ver, sen hükmedenlerin en hayırlısısın."

90. Kavminden küfre sapanların elebaşları, "Şuayb’a uyacak olursanız, şüphesiz hüsrana uğrayanlardan olursunuz" dediler.

91. Bu yüzden onları bir sarsıntı tuttu da böylece evlerinde diz üstü çöküverenler oldular.

92. Şuayb’ı yalanlamakta olanlar, sanki orada hiç yaşamamışlar gibi oldular. Şuayb’ı yalanlamakta olanlar, asıl büyük hüsrana uğrayanlar oldular.

93. Şuayb (azap indikten sonra cansız bedenlerini görünce) onlardan yüz çevirdi ve "Ey kavmim! Hiç şüphesiz Rabbimin sözlerini size bildirdim ve iyiliğinizi dileyerek sizlere öğüt verdim. Kâfir topluluk için niçin üzüleyim?" dedi.

94. Biz hangi memlekete bir peygamber gönderdiysek, onun halkı yalvarıpyakarsınlar diye, mutlaka onları dayanılmaz bir zorluk (yoksulluk) ve sıkıntıyla yakalayıvermişizdir.

95. Sonra kötülüğü (darlığı) değiştirip yerine iyilik (bolluk) getirdik. Nihayet çoğaldılar ve, "Babalarımız da böyle sıkıntı ve sevinç yaşamışlardı" dediler. Biz de onları, kendileri farkına varmadan ansızın yakaladık.

96. Eğer kasabaların halkı iman etmiş ve sakınmış olsalardı, onlara göğün ve yerin bolluklarını verirdik. Ama yalanladılar; bu yüzden onları, yaptıkları sebebiyle kıskıvrak yakalayıverdik.

97. Kasabaların halkı geceleyin uyurlarken, azabımızın kendilerine gelmesinden güvende midirler?

98. Yahut kasabaların halkı, kuşluk vakti eğlenirlerken azabımızın kendilerine gelmesinden güvende midirler?

99. Onlar Allah’ın düzeninden güvende midirler? Allah’ın düzeninden ancak hüsrana uğrayan topluluk güvende olur.

100. Sahiplerinden sonra yeryüzüne mirasçı olan kimseleri, hâlâ şu (gerçekler) hidayete erdirmedi mi ki eğer biz dilersek onları da günahları sebebiyle musibetlere uğratır ve kalplerini mühürleriz de artık bir şey duyamazlar.

101. İşte bunlar sana haberlerini anlattığımız kasabalardır. Hiç şüphesiz onlara peygamberler apaçık belgeler getirdi de önceden yalanladıkları şeyden ötürü inanamadılar. Allah kâfirlerin kalplerini işte böyle mühürler!

102. Onların çoğunda söze bağlılık bulmadık ve gerçekten çoğunu fasıklar olarak bulduk.

103. Sonra onların ardından Musa’yı, ayetlerimizle Firavun ve önde gelen çevresine gönderdik de ayetlerimize karşı zulmettiler. Bozguncuların sonunun nasıl olduğuna bir bak!

104. Musa dedi ki "Ey Firavun! Ben âlemlerin Rabbi tarafından gönderilmiş bir peygamberim. "

105. "Bana Allah’a karşı ancak gerçeği söylemek yaraşır. Size Rabbinizden bir mucize getirdim. O halde İsrail oğullarını benimle beraber (vaat edilmiş topraklara) gönder."

106. Firavun, "Bir mucize getirdiysen ve doğru sözlülerden isen onu getir (de bir bakalım)" dedi.

107. Musa, asasını yere atar atmaz apaçık bir ejderha oluverdi.

108. Elini çıkardı, (bir de ne görsün) bakanlara bembeyaz (oluverdi)!

109. Firavun kavminin ileri gelenleri, "Doğrusu bu bilgin bir sihirbazdır" dediler.

110. "Sizi memleketinizden çıkarmak istiyor, görüşünüz nedir?"

111. "Ona ve kardeşine mühlet ver ve şehirlere (tüm sihirbazları) toplayıcılar gönder." dediler.

112. "Bütün bilgin sihirbazları sana getirsinler."

113. Sihirbazlar Firavun’a geldi. "Yenecek olursak bize şüphesiz bir mükâfat var değil mi?" dediler.

114. Dedi ki "Evet, (O zaman) siz yakın kılınanlardan olursunuz."

115. Dediler "Ey Musa! Sen mi (asanı) atacaksın, yoksa atanlar biz mi olalım?

116. (Musa) "Siz atın" dedi. Sihirbazlar (asalarını) atınca insanların gözlerini büyülediler, onları ürküttüler ve büyük bir sihir yaptılar.

117. Biz de Musa’ya, "Asanı atıver" dedik, o da atıverdi de birdenbire onların uydurduklarını yutmaya başladı.

118. Böylece gerçek ortaya çıktı ve onların yaptıkları boşa gitti.

119. İşte orada yenildiler ve küçük düşenler olarak geri döndüler.

120. Sihirbazlar ise secdeye kapandılar.

121. "Âlemlerin Rabbine iman ettik" dediler.

122. "Musa ve Harun’un Rabbine."

123. Firavun dedi ki "Ben size izin vermeden mi O’na iman ettiniz? Doğrusu bu, halkı şehirden çıkarmak için düzdüğünüz bir hiledir; ama yakında (başınıza neler geleceğini) bileceksiniz!"

124. "Hiç şüphesiz ellerinizi ayaklarınızı çaprazlama keseceğim ve sonra da hepinizi asacağım"

125. Onlar da, "Doğrusu biz Rabbimize doğru dönenleriz" dediler.

126. "Sen sadece Rabbimizin ayetleri geldiğinde onlara iman ettiğimiz için bizden öç alıyorsun. Rabbimiz! Bize sabır ver ve canımızı Müslümanlar olarak al"

127. Firavun kavminin ileri gelenleri, "Musa’yı ve kavmini yeryüzünde bozgunculuk yapsınlar, seni ve ilahlarını bıraksınlar diye mi koyuveriyorsun?" dediler. Firavun, "Onların erkek evlatlarını öldürecek ve kız çocuklarını sağ bırakacağız. Elbette biz onları ezecek üstünlükteyiz" dedi.

128. Musa kavmine, "Allah’tan yardım dileyin ve sabredin. Yeryüzü şüphesiz Allah’ındır; kullarından dilediğini ona mirasçı kılar ve sonuç takva sahiplerinindir" dedi.

129. (Kavmi,) "Sen bize gelmeden önce de geldikten sonra da eziyet çektik" dediler. Musa da, "Rabbinizin düşmanlarınızı yok etmesi, yeryüzünde sizi onların yerine geçirmesi ve böylece nasıl amel edeceğinize bakması umulur" dedi.

130. Hiç şüphesiz biz de Firavun ailesini ders alsınlar diye, yıllarca kuraklığa ve ürün kıtlığına uğrattık.

131. Onlara bir iyilik geldiği zaman, "Bu bizim için" derlerdi. Onlara bir kötülük de isabet ettiğinde (bunu da) Musa ve beraberindekilerin bir uğursuzluğu olarak yorumlarlardı. Haberiniz olsun, Allah katında asıl uğursuz olanlar kendileridir; ama onların çoğu bilmezler.

132. (Firavun ailesi,) "Bizi büyülemek için ne mucize gösterirsen göster, sana iman edecek değiliz" dediler.

133. Biz de ayrı ayrı mucizeler olarak onların üzerine tufan, çekirge, buğday güvesi, kurbağalar ve kan gönderdik de yine büyüklük tasladılar ve suçlu bir topluluk oldular.

134. Azap başlarına çökünce, "Ey Musa! Rabbine, sana verdiği söz uyarınca bizim için yalvar. Bizden azabı kaldırırsan, şüphesiz sana iman edeceğiz ve İsrail oğullarını seninle beraber (vaat edilmiş topraklara) göndereceğiz" dediler.

135. Azabı belli bir müddet için (iman etmeleri şartıyla) üzerlerinden kaldırınca, o müddete eriştiklerinde hemen sözlerinden caydılar.

136. Biz de onlardan intikam aldık; dolayısıyla ayetlerimizi yalan saydıkları ve onlardan gafil oldukları için onları denizde boğduk.

137. Zayıf bırakılanları, bereketlendirdiğimiz yerin doğularına ve batılarına mirasçı kıldık. Sabırlarına karşılık Rabbinin İsrail oğullarına verdiği güzel söz böylece yerine geldi. Firavun ve kavminin yaptığını ve yükselttiklerini ise yerle bir ettik.

138. İsrail oğullarının denizden geçmelerini sağladık. Kendilerine mahsus putlara saygıyla tapınmakta olan bir topluluğa rastladılar. "Ey Musa! Bunların birçok ilahları olduğu gibi sen de bize bir ilah yap" dediler, Musa, "Doğrusu siz bilgisiz bir topluluksunuz." dedi.

139. "Şüphesiz içinde bulundukları şey (putperestlik) yok olacak ve işledikleri boşa gidecektir."

140. "O sizi âlemlere üstün kılmışken, ben size Allah’tan başka bir ilah mı arayacağım?" dedi.

141. Hani size dayanılmaz işkenceler yapan, kızlarınızı sağ bırakıp erkek çocuklarınızı öldüren Firavun ailesinden sizi kurtarmıştık ve de bunda Rabbinizden sizin için büyük bir imtihan vardı.

142. Musa ile otuz gece sözleştik ve ona bir on daha ekleyerek tamamladık. Böylece Rabbinin belirlediği süre, kırk gece olarak tamamlanmış oldu. Musa, kardeşi Harun’a, "Kavmimde benim yerime geç, ıslah et ve sakın bozguncuların yoluna tabi olma" dedi.

143. Musa, tayin ettiğimiz yere gelip Rabbi onunla konuşunca, "Rabbim! Bana kendini göster, sana bakayım" dedi. Allah, "Sen beni göremezsin, ama dağa bak; eğer o yerinde kalırsa sen de beni görürsün" dedi. Rabbi dağa tecelli edince onu yerle bir etti ve Musa da baygın düştü. Ayılınca, "YaRabbi! Sen münezzehsin, sana tevbe ettim ve ben iman edenlerin ilkiyim" dedi.

144. (Allah) "Ey Musa! Seni risaletim ve konuşmamla insanlar üzerinde seçkin kıldım. O halde sana verdiklerimi al ve şükredenlerden ol" dedi.

145. Ona levhalarda her şeyden bir öğüt yazdık ve her şeyi uzun uzadıya açıkladık. "Onlara sıkıca sarıl, kavmine de emret de en güzel şekilde tutsunlar. Size Allah’a karşı gelenlerin yurdunu yakında göstereceğim (dedik)."

146. Yeryüzünde haksız yere büyüklük taslayanları, ayetlerimden yüz çevirteceğim. Onlar bütün ayetleri görseler yine de iman etmezler. Doğru yolu görseler, yol olarak benimsemezler. Ama azgınlık yolunu görseler, hemen onu yol edinirler. Bu, onların ayetlerimizi yalan saymaları ve onlardan gafil olmaları sebebiyledir.

147. Ayetlerimizi ve ahirete kavuşmayı yalan sayan kimselerin işleri boşa gitmiştir. Onlar işlediklerinin karşılığından başka bir şeyle mi cezalandırılırlar?

148. (Tur’a giden) Musa’nın arkasından, ziynet takımlarından böğüren bir buzağı heykeli yaparak onu ilah edindiler. O buzağının kendileriyle konuşmadığını ve onları bir yola hidayet etmediğini görmediler mi? Onu ilah edindiler ve (böylece de) zalimler oldular.

149. (Yanlışlıkları) Ellerine geçince ve sapıtmış olduklarını gördüklerinde, "Eğer Rabbimiz bize acımaz ve bizi bağışlamazsa, şüphesiz hüsrana uğrayanlardan oluruz" dediler.

150. Musa, kavmine, kızgın ve üzgün olarak dönünce, "Benim arkamdan ne kötü olmuşsunuz! Rabbinizin emrinin (azabının) çabucak gelmesini mi istiyorsunuz?" dedi. Levhaları attı ve kardeşinin başından tutup onu kendine doğru çekti. Harun, "Ey annem oğlu! Bu kavim beni cidden zayıf gördüler ve nerede ise beni öldüreceklerdi. Sen de düşmanları bana güldürme ve beni bu zalim kavimle beraber tutma!" dedi.

151. Musa, "Rabbim! Beni ve kardeşimi bağışla, bizi rahmetine kat ve sen merhametlilerin en merhametlisisin" dedi.

152. Buzağıyı (ilah olarak) benimseyenler rablerinin öfkesine ve dünya hayatında alçaklığa uğrayacaklardır. İftira edenleri böyle cezalandırırız.

153. Kötülük işleyip ardından tevbe edenler ve iman edenler (bilsinler ki) Rabbin, bunun ardından şüphesiz bağışlayan ve merhamet edendir.

154. Musa’nın öfkesi yatışınca, (attığı) levhaları yerden aldı. Bu levhalarda rablerinden korkanlar için bir hidayet ve rahmet vardı.

155. Musa, belirlediğimiz buluşma zamanı için kavminden yetmiş kişi seçti. Derken onları sarsıntı tutunca dedi ki "Rabbim! Dileseydin daha önce beni ve onları yok ederdin, aramızdaki beyinsizlerin yaptıklarından ötürü bizi yok eder misin? Bu, senin imtihanından başka bir şey değildir; bununla dilediğini saptırır ve dilediğini de hidayete erdirirsin. Bizim velimiz sensin, bizi bağışla ve bize merhamet et. Sen bağışlayanların en iyisisin."

156. "Bu dünyada ve ahirette bizim için iyilik yaz ve şüphesiz biz sana doğru hidayete erdik" dedi. Allah dedi ki "Azabımı dilediğim kimseye uğratırım ve de rahmetim her şeyi kaplamıştır. Rahmetimi takva sahiplerine, zekât verenlere ve ayetlerimize iman edenlere yazacağız."

157. Onlar yanlarındaki Tevrat ve İncil’de yazılı buldukları o elçiye, ümmi nebiye uyarlar. O elçi, kendilerine iyiliği emreder ve onları kötülükten sakındırır. Temiz şeyleri kendilerine helal, pis şeyleri ise haram kılar. Onların ağır yüklerini ve sırtlarındaki zincirleri indirir. Bu peygambere iman eden, hürmet gösteren, yardımda bulunan ve onunla gönderilen nura uyanlar (yok mu), işte onlar kurtuluşa erenlerdir"

158. De ki "Ey insanlar, ben Allah’ın sizin hepinize gönderdiği bir elçisiyim. Göklerin ve yerin mülkü yalnız O’nundur. O’ndan başka ilah yoktur, O diriltir ve öldürür. Öyleyse Allah’a ve ümmi peygamberine iman edin. O da Allah’a ve O’nun sözlerine iman etmektedir. Ona iman edin; umulur ki hidayete ermiş olursunuz."

159. Musa’nın kavminden, hakka hidayet eden ve hak ile adalette bulunan bir topluluk vardır.

160. Biz İsrail oğullarını ayrı ayrı oymaklar olarak on iki topluluk (ümmet) olarak ayırdık. Kavmi kendisinden su istediğinde Musa’ya, "Asanla taşa vur" diye vahyettik de böylece (asasıyla taşa vurunca) ondan on iki pınar fışkırdı. Herkes içeceği yeri belledi. Bulutla üzerlerine gölge yaptık ve onlara kudret helvası ve bıldırcın indirdik. "Size verdiğimiz rızıkların temiz olanlarından yiyin (dedik)." Onlar, (nankörlük etmekle) bize değil, aslında kendilerine zulmediyorlardı.

161. Hani onlara denilmişti ki "Şu şehirde (Beyt’ul Mukaddes’te) oturun ve dilediğiniz gibi yiyin. "Günahlarımızı dök" deyin ve kapısından secde ederek girin. Biz de böylece hatalarınızı bağışlayalım. İhsan edenlere elbette daha da arttıracağız."

162. Onların zulmedenleri, kendilerine söylenen sözü başkasıyla değiştirdiler. Biz de o zalimlerin üzerlerine, zulümlerinden ötürü gökten azap gönderdik.

163. Bir de onlara deniz kıyısındaki şehri bir sor. Hani onlar Cumartesi (yasağını çiğneyerek) haddi aşmışlardı. Cumartesi günü iş yapma yasağına uyduklarında, balıkları onlara açıktan akın akın geliyor, Cumartesi günü iş yapma yasağına uymadıklarında ise gelmiyorlardı. İşte biz, yoldan çıkmalarından dolayı, onları böyle imtihan ediyorduk.

164. Aralarından bir topluluk, "Allah’ın yok edeceği veya şiddetli azaba uğratacağı bir topluluğa niçin öğüt veriyorsunuz?" dediler. Öğüt verenler, "Rabbinize karşı bir özür (kalmaması) için ve belki de sakınırlar diye (öğüt veriyoruz)" dediler.

165. Kendilerine yapılan öğütleri unutunca, biz kötülükten men edenleri kurtardık ve zalimleri, yoldan çıkmalarından ötürü şiddetli bir azap ile yakaladık.

166. Sakındırıldıkları şeyde taşkınlık edince onlara, "Aşağılık birer maymun olun" dedik.

167. Hani Rabbin, elbette kıyamet gününe kadar onlara (Yahudilere) en kötü eziyeti yapacak kimseler göndereceğini ilân etti. Şüphesiz Rabbin cezayı çabuk verendir. Şüphesiz O çok bağışlayan, pek esirgeyendir.

168. Onları (Yahudileri) grup grup yeryüzüne dağıttık. Onlardan iyi kimseler vardır, yine onlardan bundan aşağıda olanları da vardır. Belki (kötülüklerinden) dönerler diye onları iyilik ve kötülüklerle imtihan ettik.

169. Onların ardından yerlerine kitaba mirasçı olan bir takım kötü kimseler kaldı. (Bunlar) Şu değersiz olan (dünyadaki) geçici menfaatleri alıyor ve "Yakında bağışlanacağız" diyorlar. Bunun benzeri bir yarar gelince onu da alırlar. Kendilerinden Allah’a karşı hakkı söylemekten başka bir şeyi söylemeyeceklerine ilişkin kitap sözü alınmamış mıydı? Oysa (Tevrat’ın) içinde olanı da okuyorlardı. (Allah’tan) Korkanlar için ahiret yurdu daha hayırlıdır. Hâlâ akıl erdirmeyecek misiniz?

170. Kitaba sımsıkı sarılanlar ve namazı dosdoğru kılanlar (da bilsin ki), biz ıslah edenlerin ecrini elbette zayi etmeyiz.

171. Hani dağı (Tur’u tehdit olarak), bir gölgelik gibi koparıp tepenize dikmiştik de onlar tepelerine düşeceğini sanmışlardı. Onlara, "Size verdiğimize (kitaba) sıkıca sarılın ve içinde olanı hatırınızda tutun ki sakınanlardan olasınız" demiştik.

172. Hani Rabbin, Âdemoğullarının bellerinden soylarını çekip almıştı ve onları kendi nefislerine karşı şahitler kılmıştı da, "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" (demişti). Onlar, "Evet (Rabbimizsin), şahit olduk" demişlerdi. (Bunu,) Kıyamet günü "Bizim bundan haberimiz yoktu" demeyesiniz diye (yaptık).

173. Veya "Daha önce babalarımız Allah’a ortak koştu, biz ise onlardan sonra gelen bir nesiliz. Batıl işleyenlerin yüzünden bizi helâk edecek misin?" dememeniz için (böyle yaptık).

174. Belki (doğru yola) dönerler diye ayetleri böylece uzun uzadıya açıklıyoruz.

175. Onlara, kendisine ayetlerimizden verdiğimiz ve fakat onlardan sıyrılıp çıkan, bu yüzden de şeytanın takibine uğrayan ve sonunda azgınlardan olan kimsenin (Bel’am b. Baura’nın) haberini oku.

176. Dileseydik, onu ayetlerimizle üstün kılardık; fakat o, yere çakılıp kaldı ve de hevesine uydu. Onun örneği, üstüne varsan da kendi haline bıraksan da dilini sarkıtıp soluyan köpeğin örneği gibidir. İşte ayetlerimizi yalan sayan kimselerin hali böyledir. Sen onlara bu kıssayı anlat, umulur ki düşünürler.

177. Ayetlerimizi yalanlayanlar ve yalnızca kendi nefislerine zulmedenlerin örneği pek de kötüdür!

178. Allah kime hidayet ederse, o gerçek hidayete ermiş olur; kimi de saptırırsa, artık onlar da hüsrana uğrayanlardır.

179. Biz cinler ve insanlardan birçoğunu cehennem için yaratmışızdır. Onların kalpleri vardır da onlarla kavramazlar; gözleri vardır da onlarla görmezler; kulakları vardır da onlarla işitmezler. İşte onlar hayvanlar gibidir; hatta daha da sapıktırlar. İşte asıl gafiller onlardır.

180. En güzel isimler sadece Allah’ındır. O’na o isimlerle dua edin. O’nun isimleri konusunda eğriliğe sapanları bırakın. Onlar yaptıklarının cezasını göreceklerdir.

181. Yarattıklarımızdan hakka hidayet eden ve adaleti hak ile yerine getiren bir topluluk vardır.

182. Ayetlerimizi yalanlayanları, hiç bilmeyecekleri yerden yavaş yavaş (helâke) yaklaştıracağız.

183. Onlara mühlet veririm; (ama) benim düzenim çetindir.

184. Arkadaşlarında (peygamberde) herhangi bir cinnet olmadığını düşünmüyorlar mı? O, ancak apaçık bir korkutup uyarıcıdır.

185. Gökler ve yer ile Allah’ın yarattığı her şeyin egemenliğini ve ecellerinin yaklaşmış olabileceğini görüp düşünmüyorlar mı? Bundan (Kur’an’dan) sonra hangi söze inanacaklar?

186. Allah’ın saptırdığı kimseye artık hidayet edecek yoktur ve (Allah) onları tuğyanları içinde şaşkınca dolaşır bir durumda bırakıverir.

187. Sana kıyametin ne zaman demir atacağını (gerçekleşeceğini) sorarlar. De ki "Onun ilmi yalnızca Rabbimin katındadır. Onun zamanı geldiğinde O’ndan başkası açığa çıkaramaz. O (ortaya çıkışı), göklere de yere de ağır gelmiştir. O size ansızın gelecektir. Sanki sen onu biliyormuşsun gibi sana soruyorlar. "De ki Onun bilgisi ancak Allah’ın katındadır; ama insanların çoğu bilmezler."

188. De ki "Allah’ın dilemesi dışında ben kendime bir fayda ve zarar verecek durumda değilim. Gaybi bilseydim, daha çok iyilik yapardım ve bana kötülük de dokunmazdı. Ben sadece, iman eden bir topluluğu korkutup uyaran ve müjdeleyen bir elçiyim."

189. O sizi bir nefisten yaratan ve ondan da yanında huzur bulsun diye eşini var edendir. (İnsanoğlu) Eşine yaklaşınca, eşi hafif bir yük yüklendi ve (bir süre) bununla gezindi. Hamileliği ağırlaşınca, Rableri olan Allah’a, "Bize salih bir çocuk verirsen, şüphesiz şükredenlerden oluruz" diye yalvardılar.

190. Allah onlara salih bir evlat verince, kendilerine verdiği şey hakkında Allah’a ortaklar koştular. Allah, onların ortak koştukları şeylerden yücedir.

191. "Kendileri yaratıldığı halde, hiçbir şey yaratmaya gücü yetmeyen şeyleri mi? Allah’a ortak koşuyorsunuz. "

192. Oysa (ortak koştukları şeyler) ne onlara yardım edebilir ve ne de kendilerine bir yardımları olur.

193. Eğer onları doğru yola çağırırsanız size uymazlar; onları çağırsanız da karşılarında suskun dursanız da (size icabet etmeyecekleri için sonuçta) sizin için birdir.

194. Allah’tan başka yakardıklarınız da sizin gibi yaratıklardır. Eğer doğru sözlü iseniz, onları çağırın da size cevap versinler bakalım!

195. Onların yürüyecek ayakları mı var, yoksa sıkıca tutacak elleri mi var, ya da görecek gözleri mi var veya işitecek kulakları mı var? De ki "Ortaklarınızı çağırın, sonra bir düzen (tuzak) kurun da bana hiç mühlet vermeyin."

196. "Çünkü benim velim, kitabı indiren Allah’tır. O, salih kimselere velilik (sahiplik) eder."

197. "O’ndan başka yakardıklarınız ise ne size yardım edebilirler, ne de kendi kendilerine yardımları dokunur."

198. "Onları hidayete çağırırsanız, duymazlar. Sana baktıklarını görürsün, oysa onlar görmezler."

199. Sen yine de affa sarıl, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir.

200. Eğer sana şeytandan yana bir kışkırtma (vesvese) gelirse, hemen Allah’a sığın. Çünkü O, işitendir, bilendir.

201. Şüphesiz takvaya erenler şeytan tarafından bir vesveseye uğrayınca, (Allah’ı) anarlar da hemen basiret sahibi olurlar.

202. (Müşriklerin) Kardeşleri onları helake sürüklerler ve sonra da ellerinden geleni yapmaya devam ederler.

203. Onlara (bir süre) bir ayet getirmediğin zaman, "Neden (kendi nezdinden) ayetler seçip toplamadın" derler. De ki "Ben ancak Rabbim tarafından bana vahyolunana uyarım. Bu, (Kur’an) Rabbinizden basiretlerdir (kalp gözünü açan sözlerdir) ve iman edecek bir topluluk için de bir hidayet ve bir rahmettir."

204. Kur’an okunduğu zaman ona kulak verip dinleyin; umulur ki merhamet edilirsiniz.

205. Rabbini sabah akşam, yüksek olmayan bir sesle, yalvarıp yakararak ve korkarak zikret ve gafillerden olma.

206. Doğrusu Rabbinin katında olanlar, O’na ibadet etmekten büyüklenmezler, O’nu tesbih ederler ve yalnız O’na secde ederler.