Hasan Basri Çantay 

1. (1-2-3) Saflar bağlayıb duranlara, sevk (-u idare) ve (men’-u) zecredenlere, zikir okuyanlara yemîn ederim ki,

2. (1-2-3) Saflar bağlayıb duranlara, sevk (-u idare) ve (men’-u) zecredenlere, zikir okuyanlara yemîn ederim ki,

3. (1-2-3) Saflar bağlayıb duranlara, sevk (-u idare) ve (men’-u) zecredenlere, zikir okuyanlara yemîn ederim ki,

4. Gerçek, sizin Tanrınız hakîkaten birdir.

5. (O), göklerin ve yerin ve bunlar arasında ne varsa hepsinin Rabbidir. Doğuların da Rabbidir O.

6. Hakîkat biz (size) en yakın göğü bir zînetle, yıldızlarla (donatıp) süsledik.

7. (Onu itaatden çıkan) her mütemerrid şeytandan koruduk.

8. (8-9) Ki onlar «Mele’-i a’lâ» ya kulak verib dinleyemezler, her yandan koğularak atılırlar. Onlar için (âhiretde de) ardı arası kesilmez bir azâb vardır.

9. (8-9) Ki onlar «Mele’-i a’lâ» ya kulak verib dinleyemezler, her yandan koğularak atılırlar. Onlar için (âhiretde de) ardı arası kesilmez bir azâb vardır.

10. Meğer ki (içlerinden) bir çalıb çarpan (ı) olsun. Fakat onu da delib geçen bir alev ta’kıyb etmişdir.

11. Şimdi onlardan haber iste Yaratılışda kendileri mi daha kuvvetli, yoksa bizim yaratdıklarımız mı? Hakıykat biz onları bir cıvık çamurdan yaratdık.

12. Belki sen (Habîbim) teaccüb etdin. Onlar da (bu teaccübünden dolayı) eğlenirler,

13. Kendilerine (Kur’an ile) va’z edilince düşünüb de öğüt kabul etmezler,

14. Bir mu’cize gördükleri vakit (onu) eğlenceye tutarlar.

15. (Nitekim) «Bu, dediler, apaçık bir sihirden başkası değildir».

16. «Biz olub de bir toprak ve bir yığın kemik olduğumuz vakit mı, saahiden biz mi mutlakaa diriltilmiş olacağız»?.

17. «Evvelki atalarımız da mı?»

18. Sen de ki «Evet (diriltileceksiniz). Hem siz (hepiniz) hor ve hakıyr olarak».

19. İşte o, ancak birtek sayhadan ibâretdir ki onların birden bire gözleri açılıverecekdir.

20. «Eyvah bize, derler, bu, ceza ve hesâb günüdür».

21. (Evet), bu, sizin tekzib eder olduğunuz ayırdetme günüdür.

22. (22-23) (Meleklere) «O zulmedenleri, onlara eş olanları, Allâhı bırakıb tapmakda ısraar etdikleri şeyleri bir araya toplayın da cehennem yoluna götürün» (dediler).

23. (22-23) (Meleklere) «O zulmedenleri, onlara eş olanları, Allâhı bırakıb tapmakda ısraar etdikleri şeyleri bir araya toplayın da cehennem yoluna götürün» (dediler).

24. «Onları habsedin. Çünkü onlar mes’uldürler».

25. «Size ne oldu? Birbirinize yardım etmiyorsunuz ya»!

26. Hayır, bugün onlar (zilletle) boyun eğmişlerdir.

27. Onlardan kimi kimine yönelib birbirini mes’ûl tutmıya kalkışırlar.

28. «Hakıykat siz, derler, biz sağdan (suret-i hakdan) gelirdiniz».

29. (Metbu’ları da) «Hayır, siz (esasen) îman ediciler değildiniz», derler,

30. «Ve bizim size karşı bir haakimiyyetimiz de yokdu. Bil’akis siz (de bizim gibi) azgınlar güruhu idiniz».

31. «Onun için Rabbimizin sözü (azâbı) üstümüze hak olmuşdur. Şübhesiz (azabımızı) tadıcılarız (tadacağız).

32. «Çünkü biz de sizi (büsbütün) başdan çıkardık. Zîrâ biz de azgın kimselerdik».

33. Artık şübhe yok ki bunlar o gün azâbda ortakdırlar.

34. Biz (diğer) günahkârlara (da) muhakkak böyle yapacağız.

35. Çünkü onlar «Allahdan başka hiçbir Tanrı yok» denildiği vakit büyüklük taslarlardı,

36. «Biz mecnun bir şâir için ma’budlarımızdan vaz mı geçecekmişiz?» derler (di).

37. Hayır, o, hak (ve hakıykat) ı getirmiş, bütün peygamberleri de tasdıyk etmişdir.

38. Elbette siz o acıklı azâbı tadıcısınız.

39. Yapmakda idiğiniz şeylerden başkasiyle de cezalandırılmayacaksınız.

40. Allahın ihlâsa (ve samîmiyyete) erdirilmiş kulları müstesna.

41. Onlar böyle. Onlar için (haassaları) ma’lûm bir rızık vardır.

42. Türlü meyveler. Onlar (izzet ve) ikram edilmiş kimselerdir,

43. Naıym cennetlerinde,

44. Birbiriyle karşılıklı tahtlar üzerinde.

45. Onların her biri (şerâb-ı) maıynden türlü kadehlerle tavaf (ve ziyaret edilir (ler).

46. Bembeyaz. İçenlere bir lezzet.

47. Orada bir humar (baş ağrısı) da yok, onların bundan bîhuş olacakları da yok.

48. Yanlarında da nazarlarını yalınız zevclerine atfetmiş iri (şahin) gözlü kadınlar vardır,

49. ki bunlar (kuş tüyleriyle) örtülüb saklanmış yumurtalar gibidir.

50. (Ehl-i cennetden) kimi kimine dönüb sorarlar.

51. İçlerinden bir sözcü der ki «Hakıykat, benim (dünyâda) bir arkadaşım vardı.

52. (Bana) «Gerçek sen de (tekrar dirilmiye) kat’î inananlardan mısın?» derdi.

53. «Biz öldüğümüz ve bir toprak, bir yığın kemik olduğumuz zaman mı, hakîkaten biz mi cezalanmış olacağız»?

54. (O sözü söyleyen zât, ihvanına) der ki «Siz (onun iç yüzüne) vaakıf olucular mısınız?»

55. Derken o (bizzat) bakıb bunu o çılgın ateşin ta ortasında gördü.

56. (Ve ona) dedi ki «Allaha yemîn ederim, sen az kaldı beni de muhakkak helak edecekdin».

57. «Eğer Rabbimin ni’meti olmasaydı ben de (seninle beraber cehennemde) haazır bulundurulanlardan olacakdım».

58. (58-59) «(Bak), biz ilk ölümümüzden başka bir daha ölmeyecek, biz azaba da uğratılmayacak değil miymişiz?»

59. (58-59) «(Bak), biz ilk ölümümüzden başka bir daha ölmeyecek, biz azaba da uğratılmayacak değil miymişiz?»

60. Muhakkak ki bu, büyük kurtuluşun ta kendisidir.

61. Artık çalışanlar da bunun gibi (bir murad için) çalışmalıdır.

62. Böyle (bir ni’mete) konmak mı hayırlı, yoksa zakkum ağacı mı?

63. Hakıykat, biz onu zaalimler (kâfirler) için bir fitne (imtihan) yapdık.

64. Şübhesiz ki o, çılgın ateşin dibinde (bitib) çıkacakdır.

65. Ki tomurcukları şeytanların başları gibidir.

66. İşte hakıykat onlar bundan yiyecekler, bu suretle karınlarını bundan dolduracaklar.

67. Sonra üzerine de onlar için çok sıcak bir su ile karışdırılmış (şarab) vardır.

68. Sonra dönüb gidecekleri yer, şübhesiz yine cehennemdir.

69. Çünkü onlar atalarını sapkın kimseler bulmuşlardı da,

70. Kendileri de onların izleri üzerinde (birbirini itib) koşduruluyorlardı.

71. Andolsun ki onlardan evvel geçenlerin çoğu da sapmışdı.

72. Yemîn ederim ki biz içlerinde (kötü hareketlerinin encamından) korkutucu (peygamberler) de göndermişizdir.

73. Bak, o korkutulanların akıbeti nice oldu!

74. Allahın ihlâsa erdirilmiş (samirnî) kulları müstesna.

75. Andolsun ki Nuuh bize niyaz etmişdi de ne güzel icabet (ve kabul) eylemişdik.

76. Biz hem onu, hem ehlini o büyük sıkıntıdan kurtardık.

77. Zürriyyetini (yer yüzünde) devamlı kalanların ta kendileri kıldık.

78. Sonra gelen (peygamberler ve ümmet) ler arasında da ona (iyi bir nâm) bırakdık.

79. (Bütün) âlemler içinde (bizden) Nuuha selâm.

80. Şübhesiz biz iyi hareket edenleri böyle mükâfatlandırırız.

81. Hakıykat o, bizim mü’min kullarımızdandı.

82. Nihayet ötekilerini (suda) boğduk.

83. Şübhesiz İbrâhîm de onun fırkasındandı.

84. Çünkü o, Rabbine tertemiz bir kalb ile gelmişdi.

85. O zaman babasına ve kavmine demişdi ki «Siz nelere tapıyorsunuz»?

86. «Yalancılık etmek için mi Allâhı bırakıb düzme Tanrılar diliyorsunuz»?

87. «Âlemlerin Rabbine zannınız nedir (böyle)»?

88. Derken yıldızlara bir nazar atfetdi de,

89. «Ben hakıykat hastayım» dedi.

90. O vakit ona arkalarını dönüb uzaklaşdılar.

91. Bunun üzerine o da kurnazca onların düzme Tanrılarına varıb dedi ki «Hani yemek yemiyorsunuz»?!

92. «Ne oluyor size konuşmuyorsunuz»?!

93. Nihayet gizlice onları sağ eliyle bir vur (ub kır) dı.

94. Derken (kavmi) koşarak onun önüne çıkdı (lar).

95. (İbrâhîm) dedi ki «Kendi (elinizle) yontmakda olduğunuz şeylere mi tapıyorsunuz»?

96. «Halbuki siz de, (elinizle) yapageldiğiniz şeyleri de Allah yaratmışdır».

97. Dediler «Onun için bir bina yapın da alevli ateşe atın onu».

98. Bunun üzerine ona bir tuzak kurmak arzu etdiler. Biz ise (Bil’akis) kendilerini (zeliller ve) sefiller etdik.

99. (İbrâhîm) «Ben, dedi, doğrusu Rabbime gidiciyim. O, bana yol gösterir».

100. «Ey Rabbim, bana saalihlerden (bir oğul) ihsânet» (diye düâ etdi).

101. Biz de ona çok uysal bir oğul müjdesini verdik.

102. Artık o (oğul İbrâhîmin) yanında koşmak çağına erince (babası) «Oğulcağızım, dedi, ben seni rü’yamda boğazlıyorum görüyorum. Bak artık ne düşünürsün». (Oğlu) dedi «Babacığım, sana edilen emir ne ise yap. İnşâallah beni sabredenlerden bulacaksın».

103. Vaktâkî bu suretle ikisi de (Allahın emrine) râm oldular, (İbrâhîm) onu alnı üzere yıkdı.

104. (104-105) Biz ona «Yâ Ibrâhîm, rü’yâna sadâkat gösterdin. Şübhesiz ki biz iyi hareket edenleri böyle mükâfatlandırırız» diye nida etdik.

105. (104-105) Biz ona «Yâ Ibrâhîm, rü’yâna sadâkat gösterdin. Şübhesiz ki biz iyi hareket edenleri böyle mükâfatlandırırız» diye nida etdik.

106. Hakıykat, bu, apaçık ve kat’î bir imtihandı.

107. Ona büyük bir kurbanlık fidye verdik.

108. Sonra gelen (peygamberler ve ümmet) ler arasında ona (iyi bir nam) bırakdık.

109. (Bizden) selam İbrâhîme.

110. Biz iyi hareket edenleri işte böyle mükâfatlandırırız.

111. Hakıykat o, mü’min kullarımızdandı.

112. Ona saalihlerden bir peygamber olmak üzere de İshakı müjdeledik.

113. Hem ona, hem Ishaka (feyz-ü) bereketler verdik. Her ikisinin neslinden iyi hareket edeni de vardır, nefsine apaçık zulm edeni de.

114. Andolsun biz Muusâya da, Hâruuna da nimetler verdik.

115. Hem onlar, hem kavmlerini o büyük sıkıntıdan kurtardık.

116. Kendilerine yardım etdik de galebeyi kazananlar onlar oldular.

117. Onlara (her hakıykatı) apaçık gösteren o kitabı verdik.

118. Onlara doğru yolu gösterdik.

119. Sonra gelen (peygamberler ve ümmet) ler arasında da onlara (iyi bir nâm) bırakdık.

120. Musâya da, Hârûna da (bizden) selâm.

121. Şübhesiz ki biz iyi hareket edenleri böyle mükâfatlandırırız.

122. Hakıykat onlar mü’min kullarımızdandı.

123. İlyas da, şübhe yok ki, gönderilmiş peygamberlerdendi.

124. O vakit kavmine (şöyle) demişdi «Siz (Allahdan) korkmaz mısınız»?

125. (125-126) «O en güzel Yaradanı, sizin de, evvelki atalarınızın da Rabbi olan Allâhı bırakıb da «Ba’l» e mi tapıyorsunuz»?

126. (125-126) «O en güzel Yaradanı, sizin de, evvelki atalarınızın da Rabbi olan Allâhı bırakıb da «Ba’l» e mi tapıyorsunuz»?

127. Fakat bunlar onu tekzîb etdiler. Şübhesiz bunlar da elbette (cehenneme) ihzaaren getirilenlerdir.

128. Allahın ihlâsa erdirilmiş kulları (bunlardan) müstesna.

129. Biz ona sonra gelen (peygamberler ve ümmet) ler içinde (iyi bir nâm) bırakdık.

130. (Bizden) selâm İlyâsa.

131. Şübhe yok ki biz iyi hareket edenleri böyle mükâfatlandırırız.

132. Hakıykat o, mü’min kullarımdandı.

133. Lût da gerçek ve şübhesiz gönderilmiş peygamberlerdendi.

134. Hani biz hem onu, hem ehlini topdan kurtarmışdık.

135. (Azâbda) kalanlar içinde bırakılan bir koca karı müstesna idi.

136. Sonra biz diğerlerini kökünden helak etdik.

137. (137-138) Elbet siz de sabah ve akşam onlar (ın yurdların) a uğruyorsunuz. Haalâ akıllanmayacak mısınız?.

138. (137-138) Elbet siz de sabah ve akşam onlar (ın yurdların) a uğruyorsunuz. Haalâ akıllanmayacak mısınız?.

139. Yunus da hiç şübhesiz gönderilen peygamberlerdendi.

140. Hani o, dolu bir gemiye kaçmışdı.

141. Derken kur’a çekmiş (ler) di de mağlûblardan olmuşdu.

142. O, kınanmış bir halde iken kendisini hemen balık yutmuşdu.

143. Eğer çok tesbîh edenlerden olmasaydı,

144. Her halde (insanların) tekrar dirilecekleri güne kadar onun karnında kalıb gitmişdi.

145. İşte biz onu, kendisi de hasta olarak, açık bir yere (çıkarıb) bırakdık.

146. Üzerine sakı olmayan cinsden (gölgelik) bir nebat bitirdik.

147. Onu yüz bine peygamber gönderdik. Hattâ artıyorlardı da.

148. Nihayet ona îman etdiler de kendilerini bir zamana kadar geçindirdik.

149. Şimdi sor (Habîbim) onlara Her halde kızlar Rabbinin de, oğullar onların mı?!

150. Yoksa biz melekleri dişi yaratdık da onlar (buna) şâhid midirler?

151. (151-52) Haberin olsun ki onlar hakıykaten yalan söyleyerek, her halde, «Allah doğurdu» derler! Onlar elbette yalancıdırlar.

152. (151-52) Haberin olsun ki onlar hakıykaten yalan söyleyerek, her halde, «Allah doğurdu» derler! Onlar elbette yalancıdırlar.

153. Kızları oğullara tercih mi etmiş O?!

154. Ne oluyor size? (Buna) nasıl hükmediyorsunuz?

155. Hiç de mi düşünmezsiniz?

156. Yoksa (elinizde) açık bir hüccetiniz mi var?

157. Öyle ise, eğer (davanızda) doğru söyleyenlerseniz, getirin kitabınızı.

158. Bir de Onunla cinler arasında bir hısımlık uydurdular. Andolsun ki bizzat cinler dahi onların behemehal (cehenneme) ihzaaren getirileceklerini (pek iyi) bilmiş (ler) dir.

159. Allah, onların isnâd edegeldiklerinden yücedir, münezzehdir.

160. Allahın ihlâsa erdirilmiş kulları bunlar gibi değil.

161. Ne siz, ne de tapmakda olduklarınız,

162. Siz Onun aleyhinde (hiçbir ferdi) fitneye (ve fesada) sürükleyecek (bir kudretde) değilsinizdir.

163. Meğer ki kendisi cehenneme girecek kimse olsun.

164. Bizden kimse müstesna olmamak üzere her biri için ma’lûm birer makam vardır.

165. Biziz o saf saf dizilenler mutlak biz.

166. Biziz o tesbîh edenler de mutlak biz.

167. Hakıykat (müşrikler evvelce) şu kat’î sözü söylüyorlardı

168. «Eğer nezdimizde evvelki (ümmetlere inen) lerden bir kitab olsaydı»,

169. «Elbet biz de Allahın ihlâsa erdirilmiş kullarından olurduk».

170. Şimdi ise ona (inanmayıb) kâfir oldular, ileride (küfürlerinin akıbetini) bileceklerdir ya.

171. Andolsun ki (peygamber olarak) gönderilen kullarımız hakkında bizim geçmiş sözümüz (vardır)

172. «Muhakkak onlar, behemehal onlar mansur (ve muzafferdirler.

173. «Muhakkak bizim ordumuz, her halde onlar galebe edicidirler.

174. Onun için (Habîbim) sen bir zamana kadar onlardan yüz çevir,

175. Gözetle onları. Kendileri de (başlarına geleceği) yakında göreceklerdir.

176. Şimdi onlar çarçabuk bizim azabımızı mı istiyorlar?

177. Fakat bu, onların bölgesine çökünce (gelecek tehlikelerle öteden beri) korkutulan onların sabahı ne kötü (olacak) dır!

178. Sen (Habîbim) bir zamana kadar onlardan yüz çevir.

179. Gözetle (onları). Onlar da göreceklerdir.

180. Galebe saahibi Rabbin onların isnâd etmekde oldukları vasıflardan yücedir, münezzehdir.

181. Gönderilen (bütün) peygamberlere selâm,

182. Ve âlemlerin Rabbi olan Allaha hamdolsun.